Merkez’den yeni hamle geldi, politika faizi %46’ya taşındı

Merkez Bankası ye­niden haftalık borç verme uygulama­sına dönerek siyaset faizini etkinleştirdi. Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında faiz artırımına giden Merkez Bankası, açıklamanın ardın­dan yaptığı ikinci bir duyuru ile bir ölçüde olağanlaşma adımı atmış oldu.

Duyuruda “20 Mart 2025 tarihinde orta verilen bir haf­ta vadeli repo ihalelerine tek­rar başlanmasına karar ve­rilmiştir. Fiyat istikrarı ve finansal istikrar maksatları doğrultusunda, likidite ko­şulları yakından izlenmeye ve likidite idaresi araçla­rı tesirli formda kullanılma­ya devam edilecektir” denil­di. Orta PPK kararıyla, likidi­te operasyonları ile sağlanan yüzde 46 faiz artık tekrar siyaset faizi haline geldi.

Merkez Bankası’nın aldığı 350 baz puanlık artırım kara­rı piyasa etrafları tarafından ‘sürpriz’ olarak da değerlen­dirilirken, enflasyonla mü­cadele açısından ‘doğru’ bir karar olarak nitelendirildi. Bu karar birebir vakitte, fa­iz düşüşü ile yılın ikinci ya­rısında yatırım penceresinin açılmasını bekleyen iş dün­yası açısından yüksek yatı­rım maliyetlerinin süreceği manasına da geliyor. Banka, Mart 2024’ten beri geçen 13 ay sonra faiz artırımı yapan Merkez Bankası, içeride ya­şanan siyasi tansiyon akabinde başlayan global türbülans ile geçen yılın sonunda başla­yan faiz indirim sürecini as­kıya almak zorunda kaldı. Ge­çen sene sonunda yüzde 50 olan faizi kademeli bir şekil­de yüzde 42.5’e kadar indir­mişti. Yıl başında bu PPK’da da norma kurallarda 250 baz puanlık bir indirim daha bek­leniyordu.

PPK’da alınan kararla ku­rul, siyaset faizi olan bir haf­ta vadeli repo ihale faiz ora­nını 350 baz puan artırarak yüzde 46 olarak belirlenirken gecelik vadede borç verme fa­iz oranını yüzde 46’dan yüz­de 49’a, gecelik vadede borç­lanma faiz oranını ise yüzde 41’den yüzde 44,5’e yükseltti. Karar metninde “Öncü veri­ler yurt içi talebin birinci çeyrek­te ivme kaybetmekle birlikte öngörülenin üzerinde seyret­tiğini ve enflasyonu düşürü­cü tesirinin azaldığını ima etmektedir. Global ticaret­te artan müdafaacı eğilimle­rin global iktisadi faaliyet, emtia fiyatları ve sermaye akımları kanalıyla dezenf­lasyon sürecine muhtemel tesirleri yakından takip edilmektedir. Enflasyon beklentileri ve fi­yatlama davranışları dezenf­lasyon süreci açısından risk ögesi olmaya devam et­mektedir” denildi.

Sıkı para siyaseti duruşu sürdürülecek

P”ara siyasetindeki ka­rarlı duruş; yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında gerçek pahalanma ve enflasyon beklentilerinde düzelme va­sıtası ile dezenflasyon süre­cini güçlendirmektedir” de­nilen metinde “Maliye poli­tikasının artan eşgüdümü de bu sürece kıymetli katkı sağ­layacaktır. Enflasyonda kalı­cı düşüş ve fiyat istikrarı sağ­lanana kadar sıkı para politi­kası duruşu sürdürülecektir. Bu doğrultuda, siyaset fai­zi; enflasyon gerçekleşmele­ri, ana eğilimi ve beklentile­ri göz önünde bulundurula­rak öngörülen dezenflasyon sürecinin gerektirdiği sıkılı­ğı sağlayacak formda belirle­necektir. Şura siyaset fai­zine ait atılacak adımları enflasyon görünümü odaklı, ihtiyatlı ve toplantı bazlı bir yaklaşımla belirleyecektir. Enflasyonda besbelli ve ka­lıcı bir bozulma öngörülme­si durumunda para politika­sı duruşu sıkılaştırılacaktır” sözlerine yer verildi.

Tüm para siyaseti araçları kararlılıkla kullanılacak

Finansal piyasalarda son periyotta yaşanan gelişme­ler sonucunda mali akta­rım sistemini destek­leyen ilave adımların ivedi­likle atıldığı kaydedilirken, “Likidite şartları yakından izlenmeye ve likidite yöne­timi araçları tesirli şekil­de kullanılmaya devam edilecektir. Konsey, po­litika kararlarını pa­rasal sıkılaştırmanın gecikmeli tesirlerini de dikkate alarak, enflasyo­nun ana eğilimini geriletecek ve enflasyonu orta vadede yüzde 5 amacına ulaştıracak mali ve finansal koşulla­rı sağlayacak biçimde belirle­yecektir. Bu doğrultuda, tüm para siyaseti araçları karar­lılıkla kullanılacaktır. Şura, kararlarını öngörülebilir, ve­ri odaklı ve şeffaf bir çerçe­vede alacaktır” açıklaması­na yer verildi. TCMB’nin bir sonraki toplantısı 19 Haziran tarihinde gerçekleştirilecek.

Ekonomistler nasıl yorumladı?

QNB Başekonomisti DÜNYA Gazetesi muharriri
Hasan Erkin Işık

TCMB’nin kısa vadede birinci önceliği, döviz­de dengeyi sağlayarak rezervlerdeki düşüşü durdur­mak olarak görünmektedir. Önümüzdeki devirde döviz piyasasında yine alım yön­lü bir duruma geçilebilirse, bankalararası faizi Haziran ayındaki PPK toplantısına ka­dar %46 düzeyinde tutarak, akabinde enflasyonda bekle­nen düşüşle birlikte siyaset faizinde bariz bir indirime gidebilir. Lakin döviz satışla­rının devam etmesi halinde, fa­izleri %49’a da yükseltebilir.

Deutsche Bank Türkiye Ekonomisti
Yiğit Onay

Merkez Bankası’nın beklentileri yönetmek ismine ön aldığını, şahin bir yaklaşımla siyaset faizini as­lında efektif fonlama oranı olan yüzde 46’ya getirdiğini görüyo­ruz. Lakin bunun da ötesinde da­ha şahin sayılabilecek bir adım olarak da asimetrik faiz korido­runu devam ettirdiğini ve üst bandın 300 baz puan üzerinde kaldığını görüyoruz. Bu da yüz­de 49’a denk geliyor. MB döviz kurundaki şok sonrası gerçek­leştirdiği, süreksiz olarak nitelen­dirdiği sıkılaşma adımını kalıcı hale getirmiş oldu.

Ata Yatırım Araştırma GMY
Cemal Demirtaş

Bir sonraki toplantıya kadar aslında önem­li bir hareket alanının yaratıldığını da düşünüyoruz. Haziran toplantısında faizlerde mevcut konjonktürde devam edilmesi durumunda bir deği­şiklik beklemeyiz. Faizlere iliş­kin birinci değişiklik, evvel faiz kori­dorunun üst bandında normal­leşme yolunda gelebilir (%47,5’e çekilmesi gibi). Fakat bunu ko­nuşmak için şimdi erken oldu­ğunu düşünüyoruz. Döviz tale­binin ne tarafta gittiği, gelecek devirde faiz kararlarında be­lirleyici olacaktır.”

Bulls Yatırım Yurtdışı Piyasalar Yöneticisi
Cenk Akyoldaş

Sürpriz artış, Nisan ayı enflasyonunun bek­lentinin üstünde gele­ceği formunda yorumlanabilir. Kur baskısı besbelliydi, rezerv­lerden önemli müdahale geldi. Merkez Bankası, baskıyı azalt­mak için agresif bir adım attı. Piyasadan kopuk olmayan bir Merkez Bankası görüyoruz. Merkez Bankası’nın piyasanın önünde hareket etmeye kararlı olduğunu gösteriyor. Artık ka­demeli değil, direkt ve güç­lü ataklarla ilerliyor. Bu ge­çiş devrinde denetimi tama­men elinde tutmak istiyor.

Yabancıdan bir haftada 3,1 milyar dolarlık satış

Yabancı yatırımcı 11 Nisan haftasında, 293,2 milyon dolar net pay satışı ve 2 milyar 804,5 milyon dolarlık net tahvil satışı gerçekleştirdi. Böylece yabancı, geçen hafta 3,1 milyar dolarlık satış yapmış oldu. Yurt dışında yerleşik şahıslar piyasa fiyatı ve kur hareketlerinden arındırılmış datalarla 11 Nisan haftasında 293,2 milyon dolar net pay satışı yaptı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan datalara nazaran, birebir hafta DİBS (Kesin Alım) net satımları 2 milyar 804,5 milyon dolar oldu. Yurt dışında yerleşiklerin DİBS (Ters Repo) satımları net 166 milyon dolar, net DİBS (Teminat) satımları 2 milyar 714,7 dolar oldu. DİBS (Ödünç) süreci gerçekleşmezken, şirket borçlanma senetleri satımları net 32 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Yurt dışında yerleşik şahısların pay senedi stokları piyasa kıymeti 39 milyar 661,7 milyon dolar olarak gerçekleşti. DİBS (Kesin Alım) stokları 11 milyar 43,9 milyon dolar, DİBS (Ters Repo) stokları 1 milyar 573,3 milyon dolar, DİBS (Teminat) stokları 5 milyar 587,2 milyon dolar oldu.

Avrupa Merkez Bankası faizi 25 baz puan düşürdü

Avrupa Merkez Bankası (ECB), 3 temel siyaset faizini 25 baz puan düşürdü. Buna nazaran mevduat kolaylığı, ana refinansman operasyonları ve marjinal borç verme kolaylığı faiz oranları 23 Nisan 2025 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere sırasıyla %2.25, %2.40 ve %2.65’e düşürüldü. ECB’den yapılan açıklamada, “Enflasyonbeklendiği formda gelişmeye devam etmiş ve hem manşet hem de çekirdek enflasyon gerilemiştir. Hizmet enflasyonu da son aylarda besbelli bir biçimde gerilemiştir. Enflasyonun temeline ait birden fazla ölçüm, enflasyonun idare kurulunun %2’lik orta vadeli gayesi civarında kalıcı olarak yerleşeceğine işaret etmektedir” denildi.

Rezervler 150 milyar doların altına indi

Merkez Bankası rezervleri (TCMB), 11 Nisan haftasında 2 milyar 250 milyon dolar azalarak 147,5 milyar dolara geriledi. Döviz rezervlerinde, evvelki dört hafta yaşanan düşüş, geçen hafta da sürdü. Son 5 haftada düşüş 30 milyar dolara yaklaştı. TCMB haftalık datalarına nazaran, 11 Nisan ile sona eren haftada döviz rezervleri 9 milyar 932 milyon dolar azalarak 77 milyar 838 milyon dolardan 68 milyar 6 milyon dolara geriledi. Böylelikle son beş haftada rezervlerde düşüş yaklaşık 29,8 milyar dolara ulaştı. Altın rezervleri 76 milyar 422 milyon dolardan 79 milyar 481 milyon dolara çıktı ve yeni doruğuna ulaştı. Böylelikle toplam rezervler 154 milyar 260 milyon dolar olan düzeyinden, 147 milyar 488 milyon dolara geldi.