Eğitim ve yargıyı eleştirdi! Prof. Dr. Daron Acemoğlu’ndan ‘Nobel’ itirafı: Türkiye’de yaşasaydım…
Ekonomi alanında Nobel mükafatını kazanan birinci Türk bilim insanı Prof. Dr. Daron Acemoğlu, konuşma yapmak için Türkiye’ye geldi. Brand Week İstanbul kapsamında medya ve iktisat dünyasının ağır ilgisiyle karşılanan Acemoğlu, Gazeteci Fatih Altaylı’ya röportaj vererek ülke iktisadı ve global dinamiklere dair görüşlerini paylaştı.
ABD seçimlerinde Donald Trump’ın zaferini kıymetlendiren Acemoğlu, “Ekonomik büyüme ve gelir artışının eşit dağılmadığını, bu adaletsizliğin demokrasilerde bile kıymetli bir sorun haline geldiğini” belirtti. Fakat demokrasinin, toplumların daha eşit bir sistem oluşturma konusunda en büyük talihi olduğunu savunarak, “Başka idare biçimlerinde bu baht yok” dedi.
Teknoloji devlerinin aşırı güç kazanmasını da eleştiren Acemoğlu, Apple, Meta, Alphabet ve Microsoft üzere şirketlerin mali güçleri ve bilgi hakimiyetleri nedeniyle demokrasiyi tehdit edebilecek seviyeye ulaştığını söz etti. Bu şirketlerin insan özgürlüğü üzerinde baskı oluşturabileceğini vurguladı.
Türkiye ekonomisine dair değerlendirmelerinde ise Acemoğlu, önümüzdeki 15-20 yılın kritik bir dönem olduğunu söyledi. Bu süreyi uygun değerlendirmenin, Türkiye’nin sınıf atlaması için bir fırsat sunduğunu belirten Acemoğlu, aksi durumda ülkenin ekonomik manada gerileme riskiyle karşı karşıya kalabileceğini söz etti.
Türk iktisadının en kıymetli sıkıntıları olarak yargı ve eğitim sistemine işaret eden Nobel ödüllü ekonomist, muteber ve hürmet duyulan bir yargı tertibinin olmazsa olmaz olduğunu vurguladı.
Ayrıca, eğitim sisteminin rekabete açık, özgür fikre programlanmış, yapay zekayı faal kullanmayı bilen bireyler yetiştirecek formda yine yapılandırılması gerektiğini belirtti. “Ekonominin kalıcı biçimde düzelmesi, bu iki kurumun sağlıklı çalışmasına bağlı” dedi.
Fatih Altaylı’nın “Türkiye’de olsan Nobel alabilir miydin?” sorusuna ise Acemoğlu, “Alamazdım, zira Türk üniversiteleri özgür değil. Bir bilim insanına ne yapması gerektiğini söylerseniz, Nobel alamaz” formunda karşılık verdi.
