Uzmanlar yanıtladı: Euro/dolar paritesindeki artış Türkiye ekonomisini nasıl etkileyecek?
Uzmanlar, Euro/dolar paritesindeki yükselişin Türk ihracatçısı açısından olumlu olduğunu, bunun gelecek devirde dış ticaret bilgilerine de yansımasının beklendiğini belirtti.
ABD Başkanı Donald Trump’ın “Önce Amerika” anlayışı doğrultusunda izlediği müdafaacı ticaret siyasetlerinin global iktisat üzerindeki tesirleri giderek daha fazla hissediliyor.
ABD ile Çin ortasındaki tarife restleşmeleri, global piyasalarda risk algısının yüksek seyretmesine neden olurken bu durum, ABD iktisadında sakinlik yaşanabileceğine yönelik tasaları de artırıyor.
Euro dolar karşısında 3 yılın en yüksek seviyesinde
Bu gelişmelerin tesiriyle ABD dolarının Euro, İsviçre frangı, Japon yeni, Kanada doları, İngiliz sterlini ve İsveç kronu karşısındaki kıymetini ölçen dolar endeksi 99,014’e gerileyerek son 3 yılın en düşük düzeyini test etti.
Dolardaki bedel kaybı, yatırımcıların Trump’ın muhafazacı siyasetlerine dolar varlıklarını satarak karşılık verdiğini ortaya koyarken gelişen süreç dolar endeksinde aşağı istikametli baskı oluşturdu. Birebir devirde Euro/dolar paritesi 1,1474 ile Şubat 2022’den bu yana en yüksek seviyeyi test etti, akabinde 1,1365 düzeyinde dengelendi.
Uzmanlar, paritedeki yükselişin Türkiye ihracatçısı açısından olumlu olduğunu değerlendirirken, bu tesirin gelecek periyotta dış ticaret datalarına de yansımasının beklendiğini bildirdi.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) datalarına nazaran, Türkiye yılın ocak-mart devrinde 65 milyar 305,6 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Bu ihracatın yüzde 51’i Avrupa ülkelerine yapıldı. Buraya yapılan dış satım 33 milyar 70,8 milyon dolara ulaştı.
‘Euro yatırımcıların inançlı limanı haline geliyor’
Bahçeşehir Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Rahmi İncekara, ticaret savaşları gerginliği ve gümrük tarifelerinde restleşmelerin global piyasalarda türbülans yarattığını belirterek, her geçen dakika yeni bir gelişmeyle karşı karşıya kalan piyasaların istikametini belirlemekte zorlandığını söyledi.
ABD iktisadında sakinlik telaşları, pay senetleri ve tahvil piyasalarında yaşanan sert satışların, doların global ölçekte zayıflamasına yol açtığını söz eden İncekara, “Yatırımcıların dolardan uzaklaşarak Euro üzere alternatif para ünitelerine yönelmesine neden oldu. Dolar, global risk algısıyla paha kaybederken, Euro atırımcıların inançlı limanı haline geliyor.” dedi.
İncekara, girdilerini dolarla temin edip, ihracatını Euro gerçekleştiren ihracatçı dalların, son periyotta Euro dolar paritesindeki Euro lehine seyir nedeniyle global görünümde olumlu tablonun tesirine girdiğini vurgulayarak, parite tesirinin ihracatın yüksek görünmesine neden olduğunu söyledi.
‘Olumlu yansımalarını göreceğiz’
Öte yandan, Avrupa Birliği’ne (AB) yönelik ihracatın Euro bazında artış gösterirken, kayıtlar dolar olarak yayımlandığı için toplam ihracat sayısının yükseldiğini kaydeden İncekara, şunları söz etti:
“Euro’nun kıymet kazanması, sattığımız ünite başına daha fazla dolar karşılığı kazanıyoruz. Münasebetiyle 1 ünite ihracat yaparken, 1 ünite ithalatı karşılarken tahminen artık 1 ihracatla 1,15 ithalatı karşılıyor olabileceğiz. Münasebetiyle Türkiye açısından cari açığı biraz daha azaltabilecek bir durum kelam konusu. Parite, artmaya devam ederse bunun olumlu yansımalarını dış ticaret bilgilerimizde daha somut bir formda göreceğiz.”
Türkiye’nin ihracatında Euro’nun hissesinin daha yüksek olduğunu belirten İncekara, Euro’nun dolar karşısında güçlenmesinin ihracatçılara döviz bazında olumlu bir katkı sağladığını söyledi.
‘Euro’daki artış devam ettiği sürece…’
Pariterium Danışmanlık Kurucusu İsmet Demirkol da Trump’ın gümrük tarifesi tesirleri nedeniyle Çin’in rezervlerini altına çevirmesinin dolarda gevşemeye yol açtığını, bu durumun Türkiye açısından ham unsur ithalatının dolarla gerçekleştirilmesi sebebiyle olumlu bir süreci beraberinde getirdiğini vurguladı.
Euro’nun bedel kazanması ve ihracatın fazla olmasıyla olumlu tesirler yarattığını lisana getiren Demirkol, bunun dış ticaret açığının dengelenmesine katkı sağlayacağının altını çizdi. Euro’daki artış devam ettiği sürece ihracatımıza olumlu katkı sağlayacaktır. Tarife savaşları muhakkak bir dengelenmeye geldiğinde ise dolar tekrar yükselecektir.”
