Kapitalizm ve demokrasi arasındaki evlilik sona erdi
Ece Ceyhun
Liberal demokrasi kendi kendini tüketiyor…” bu kelamlar bu yıl Sakıp Sabancı Memleketler arası Araştırma mükafatları kapsamında Heyet özel mükafatını kazanan, Institute Advanced Study’de UPS Foundation Kürsüsü Profesörü, akademisyen, siyaset teorisyeni ve toplumsal kuramcı Wendy Brown’a ilişkin. Siyaset Bilimi Profesörü Wendy Brown’a nazaran liberal demokrasi kendini tüketiyor fakat bu demokrasinin tükendiği manasına gelmiyor. Brown, demokrasi ismine bugün verilen gayretin yeni bir dünyanın kapılarını açacağını anlatırken “Kapitalizm ve demokrasi ortasındaki evlilik şu anda sona ermiştir” tespitini de yapıyor.
Sakıp Sabancı’nın vasiyeti üzerine hayata geçirilen Sakıp Sabancı Milletlerarası Araştırma Mükafatları kapsamında 2025 yılının makale mükafatı kazananları da açıklandı. Sakıp Sabancı Uluslararası Araştırma Mükafatları ve Anma Merasimi, Sabancı Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı’nın mesken sahipliğinde gerçekleştirildi. Bu yılki teması “Dönüşen Dünya Düzeninde Bedelleri Tekrar Tasarlamak: Neler Korunmalı, Neler Yine Değerlendirilmeli ve Tanınmalı?” olan ödül programında Heyet Özel Mükafatı, Siyaset Bilimi Profesörü Wendy Brown’ın oldu.
Sabancı Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı törende yaptığı konuşmada, Sakıp Sabancı’nın, eğitimi, sadece kişisel muvaffakiyetlerin anahtarı değil, birebir vakitte toplumların aydınlık yarınlara ulaşmasını sağlayan en güçlü araç olarak gördüğüne işaret ederek, “Ülkesine bağlı, birlik ve beraberliğe çok kıymet veren biri olarak Türkiye’nin hak ettiği üzere muasır medeniyetler maksadına ilerlemesi için büyük emek verdi. Onu, çalışmaktan ve üretmekten hiçbir şey alıkoyamadı. Fikirleri, kıymetleri bizlerin yoluna daima ışık oldu” şeklinde konuştu.
Güler Sabancı, ödül programının bu yılki teması olan “Dönüşen Dünya Tertibinde Pahaları Yeniden Tasarlamak: Neler Korunmalı, Neler Tekrar Değerlendirilmeli ve Tanınmalı?” konusunda, “Yaşadığımız çağda değişimin her zamankinden daha süratli gerçekleştiğini, kıymetlerin tekrar formlandığı gözlemliyoruz. Bilim, siyaset, iktisat, kültür ve toplumsal yapılar dönüşüm geçirirken hangi kıymetleri muhafazamız, hangilerini tekrar düşünmemiz gerektiği sorusu ehemmiyet taşıyor” tabirlerini kullandı.
“Düşmanımın düşmanı dostun” mudur?
Ödül merasimi öncesinde bir küme gazeteci ile bir ortaya gelen Profesör Wendy Brown, farklı esen küresel rüzgarlar, neoliberalizm ve global işbirliklerini konuştuk. “Şu anda daha farklı bir demokrasi ismine gayret edenler var” yorumunu yapan Brown, milliyetçilik temelli neoliberalizm, hatta belki de neoliberalizmin bir sonraki kademeye geçtiğini anlattı. Brown’a gelinen noktanın “düşmanımın düşmanı dostumdur” periyodunun yıldızının parlayıp parlamayacağını sorduğumuzda ise “Bazı durumlarda gerekli olabilir ancak birtakım durumlarda bu prensibi benimsemek için çok tez etmemek gerekiyor. Sol tekrar yapılanıyor. Şu anda solda yeni ittifaklar kurmakla meşgulüz ve bu ittifakları kurarken yeni kurumlar hayal ediliyor, yeni ağlar kuruluyor, ittifakların çizgileri muhakkak oluyor. Bir dayanışma kuruluyor. Fakat bir noktadan sonra bu bağlar tatlı su yoldaşı olabilir. Bizi yolun yarısında bırakabilir” dedi.
