Piyasalarda tarife restleşmelerinin ikinci dalgası görülüyor
Küresel piyasalarda, ABD idaresinin Çin’e yönelik son gümrük vergisi atağının akabinde iki ülke ortasındaki ekonomik tansiyonun seyri konusunda belirsizlikler arttı.
Tarifelere ait haber akışı ile bugün açıklanacak ABD Merkez Bankası (Fed) Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantı tutanakları ise yatırımcıların odağında bulunuyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın “Önce Amerika” siyaseti kapsamında attığı tarife adımları, piyasalardaki yüksek risk algısını artırmaya devam ediyor.
Çin kararı risk algısını yükseltti
Trump’ın 2 Nisan’da duyurduğu tarifelerin akabinde birçok ülkenin müzakereye açık bir tavır sergilemesi, piyasalarda toparlanma eğilimini destekleyen iyimserliği de beraberinde getirmişti. Çin’in tarife misillemesi sonrasında, ABD’nin Çin’e yönelik gümrük vergilerinin yüzde 104’e yükseltileceğini açıklanması ise global risklerin tekrardan yükselmesine neden oldu.
Tarifelerin mümkün tesirleri nedeniyle ABD iktisadında yavaşlama yaşanabileceğine dair tasaların artması, enflasyon ile resesyon ortasında istikrar kurmaya çalışan Fed’in gelecek devir siyasetlerine dair belirsizlikleri daha da besbelli hale getiriyor.
’70’e yakın ülke Trump’la müzakere istiyor’
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, karşılıklı tarifelerin açıklandığı tarihten bu yana 70’e yakın ülkenin müzakerelere başlamak için Lider Trump’a ulaştığını belirterek, Çin’e yönelik toplamda yüzde 104 oranına ulaşan tarifelerin ise 9 Nisan’da yürürlüğe gireceğini kaydetti.
Söz konusu açıklama, Çin’in, Lider Trump’ın yüzde 50 ek gümrük tarifesi getirme tehdidine yönelik, bunun olması halinde “kararlı karşı önlemler alınacağını” bildirmesinin akabinde yapıldı.
Bununla birlikte, Trump dün güç kararnamelerini imzaladığı merasimde yaptığı konuşmada, tarifeler sayesinde ABD’nin günde 2 milyar dolar kazandığını belirterek, “Adeta para yağıyor” dedi.
Analistler, dünyanın en büyük iki iktisadı olan ABD ile Çin ortasında süregelen tarife tansiyonlarının seyrine ait belirsizliklerin derinleştiğine dikkati çekerek, birçok alanda artan risk algısının bu devirde yatırımcıların karar alma süreçlerini zorlaştırabileceğini söz etti.
Fed yetkililerinden açıklamalar
Süreçte Fed yetkililerinin açıklamaları da yakından takip ediliyor. San Francisco Fed Başkanı Mary Daly, Fed’in ticaret siyaseti değişikliklerinin nasıl sonuçlanacağını görmek için faiz oranlarında rastgele bir ayarlama yapmadan evvel çabuk etmeyebileceğini belirtti.
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee de Trump’ın açıkladığı tarifelerin kestirim edilenden “çok daha büyük” olduğunu, yüksek maliyetlerin tüketicilere ne kadar müddette ve nasıl yansıyacağı ile işletmeler ve tüketicilerin bu duruma nasıl reaksiyon vereceğinin bilinmeyen olduğunu tabir etti.
Analistler, para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in mayıs ayında faiz indirimi yapması ihtimalinin yüzde 55’te bulunduğunu tabir ederek, ABD’de bugün açıklanacak FOMC tutanaklarından bankanın gelecek devirde izleyeceği siyasetlere ait ipuçları aranacağını kaydetti.
Piyasalarda son durum
Söz konusu gelişmeler sonrasında tahvil piyasalarında satış yüklü bir seyir öne çıkarken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yükselişini son 3 süreç gününe taşıyarak yüzde 4,51’e ulaştı. ABD 10 yıllık tahvil faizi şu sıralarda ise yüzde 4,49 düzeyinde bulunuyor. Dolar endeksi ise yüzde 0,7 düşüşle 102,1’e geriledi.
Altının ons fiyatı ise yüzde 0,9 artışla 3 bin 10 dolardan satılırken, Brent petrolün varil fiyatı yüzde 1,8 azalışla 60,3 dolar düzeyinde bulunuyor.
New York Borsası’nda dün S&P 500 endeksi yüzde 1,57, Nasdaq endeksi yüzde 2,15 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,84 bedel kaybetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif bir seyirle başladı.
AB’den Çin’e “müzakere” çağrısı
Avrupa borsalarında dün tarifelerde müzakere umutlarının oluşturduğu iyimserliklerle olumlu bir seyir izlenirken, bölge genelinde ana gündem gümrük vergileri olmaya devam ediyor.
Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, Çin Başbakanı Li Çiang ile yaptığı telefon görüşmesinde ABD Başkanı Trump’ın duyurduğu yeni gümrük tarifelerinin yol açtığı meselelere müzakere yoluyla tahlil bulunması davetinde bulundu.
Görüşmede global iktisat için istikrar ve öngörülebilirliğin hayati kıymet taşıdığını belirten von der Leyen, ABD’nin yeni gümrük tarifelerinin neden olduğu geniş çaplı kesintilere cevaben, dünyanın en büyük iki pazarı olarak Avrupa ve Çin’in, özgür, adil ve eşit bir oyun alanına dayanan, ıslahattan geçmiş güçlü bir ticaret sistemini destekleme sorumluluğu olduğunu söz etti.
Von der Leyen, tarifelerin yol açtığı sıkıntılara müzakere yoluyla tahlil bulunması davetinde bulunarak tansiyonun daha da tırmanmasının önlenmesi gerektiğini vurguladı.
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’nin, Trump’ın ilan ettiği gümrük tarifelerinin İtalyan endüstrisi ve iktisadı üzerindeki tesirleri ve alınacak tedbirleri görüşmek üzere iş dünyası temsilcileriyle bir ortaya geldiği bildirildi. Başbakan Meloni’nin kelam konusu toplantıda, 17 Nisan’da Washington’a gidip ABD Başkanı Donald Trump ile görüşeceğini söylediği kaydedildi.
Dün, Almanya’da DAX 40 yüzde 2,48, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 2,50, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 2,71 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 2,44 yükseldi. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık bir seyirle başladı.
Asya’da negatif seyir
Asya borsalarında negatif bir seyir izlenirken, ABD idaresinin Çin’e yönelik gümrük vergisini yüzde 104’e çıkarması ABD ile Çin ortasındaki tarife savaşının daha da derinleşebileceğine ait tasaları besliyor.
Bölgede ana gündem tarifeler olurken, Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda ülkede iktisat idaresiyle yaptığı görüşme sonrası yapacağı açıklamalar yatırımcıların odağında bulunuyor.
Çin’de kabine fonksiyonunu yerine getiren Devlet Kurulundan yapılan açıklamada, Başbakan Li Çiang ile AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen görüşmesine ait ayrıntılar verildi.
Telefonla yapılan görüşmede Li Çiang’ın, Çin ve AB’nin, ABD’nin tarife siyasetinin yol açacağı sarsıntılara karşı global iktisada istikrar ve öngörülebilirlik sağlaması gerektiğini vurguladığı tabir edildi.
Çin’in bu yılın makro siyasetinde çeşitli belirsizlik faktörlerini hesaba kattığını tabir eden Li, “Dış şokları karşılamaya hazırlıklıyız, bunun için elimizde kâfi siyaset araçları mevcut.” dedi.
Öte yandan, Japonya Maliye Bakanı Katsunobu Kato, ABD ile yapılacak ticaret müzakerelerinde döviz kurlarının da tartışılabileceğini söyledi. Kato, “ABD tarafından döviz kurları da dahil olmak üzere çeşitli irtibatlar oldu, bu nedenle döviz hareketleri tartışma hususlarından biri olabilir. Lakin şimdi somut ayrıntılar belirlenmedi.” dedi.
Bölgede bugün açıklanan datalara nazaran, Japonya’da tüketici itimat endeksi martta 34,1’e inerek aylık bazda beklentilerden daha fazla geriledi.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 4,5, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,8, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 2,4 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 düştü.
TCMB Başkanı Karahan’dan ‘Belirsizlikler yükseldi’ açıklaması
Yurt içinde dün alış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,74 bedel kazanarak 9.477,14 puandan tamamladı.
Buna ek olarak, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, dün Yassı Çelik Konferansı’nda yaptığı “Türkiye’de Makroekonomik Görünüm ve Para Politikası” başlıklı sunumda “Küresel ticaret ve iktisat siyasetlerine dair belirsizlikler son periyotta yükseldi” dedi.
Karahan, global finansal piyasalarda oynaklığın yükseldiğini aktardı. Resesyon beklentilerinin uzun vadeli tahvil faizlerini aşağı istikametli etkilediğini tabir eden Karahan, emtia fiyatlarının son periyotta besbelli seviyede gerileme gösterdiğine dikkati çekti.
Yurt içindeki iktisadi faaliyete değinen Karahan, talep kompozisyonunun 2024 yılında daha istikrarlı seyrettiğini vurguladı.Karahan, üretim göstergelerinin iktisadi faaliyette toparlanmaya işaret ettiğini belirterek, “Yurt içi talep ölçülü seyretmekle birlikte bir ölçü dirençlidir” dedi.
Dolar/TL, dün yüzde 0,1 azalışla 37,9500’dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında evvelki kapanışının yüzde 0,1 üzerinde 38,0030 düzeyinden süreç görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde data gündeminin sakin olduğunu, yurt dışında ise Fed toplantı tutanakları ile ABD’de toptan stok datalarının takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.500 ve 9.600 puanın direnç, 9.400 ve 9.300 düzeyinin takviye pozisyonunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek bilgiler şöyle:
14.00 ABD, haftalık mortgage başvuruları
17.00 ABD, şubat ayı toptan eşya stokları
21.00 ABD, FOMC toplantı tutanakları
