Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek: Tarife krizine karşı Türkiye görece avantajlara sahip

Ferit PARLAK

I V. Tarım Orman Şurası Tarım İktisadı Atölyesi, Ankara’da Hazine ve Mamliye Bakanı Mehmet Şimşek ile Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın katılımıyla dün gerçekleştirildi.

Şurada konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, dünyada dengelerin değiştiğine, artan korumacılık önlemlerinin tüm dünya ülkelerini belirsizlik, oynaklık ve karmaşık bir makro yapı ile karşı karşıya bırakacağına dikkat çekti. Şimşek, “Ekonomideki son çalkantı kalıcı değil. Kalıcı bir tesir yaratacağını da düşünmüyorum.

Türkiye’nin bu meçhullüğü aşacak nispi avantajları var” dedi. Tarifelerin Türkiye’ye tesirinin hudutlu olacağına dikkat çeken Şimşek, “GSYH’de ihracat bazlı değil, iç talep yüklü yapımız var. Hasebiyle tarife krizinin bize yansımaları öbür ülkelere nazaran daha sonlu olacak” tabirlerini kullandı.

Yakın coğrafya ile kurallı ticaret

Borcun ulusal gelire oranında da Türkiye’nin avantajlı olduğunun altını çizen Bakan Şimşek, “Dünyada borcun ulusal gelire oranı yüzde 328. Türkiye’de hanehalkı, şirketlerin, finans dalının ve devletin toplam borcunun ulusal gelire oranı yüzde 93. Türkiye burada da avantajlı” biçiminde konuştu.

Yakın coğrafyaya ve kurallı mutabakatlarla yakın coğrafyaya yapılan ihracatında Türkiye’nin öbür avantajı olduğuna vurgu yapan Şimşek, “Türkiye ihracatının yüzde 80’ini yakın coğrafyaya ve dost ülkelerle gerçewkleştiriyor. Ayrıyeten Türkiye’nin 54 ülke ile özgür ticaret muahedesi var. Bu da bir avantaj” açıklamasında bulundu.

Türkiye’nin 8 avantajı:

-Borcun ulusal gelire oranı düşük.

-Büyümede iç talebin yükü, ihracattan yüksek.

-Yakın coğrafya ile kurallı dış ticaret.

-Yaşlanmaya karşın artacak işgücü.

-Değerlendirilemeyen bayan işgücü potansiyeli.

-Petrol fiyatlarının açığa olumlu tesiri.

-Tasarruf artıyor, öncelikli yatırımlar artacak.

-Yüksek döviz rezervlerinin şoklara karşı tampon.

Değerlendirilemeyen bayan işgücü potansiyeli

Nüfustaki yaşlanmaya karşın, Türkiye’nin öteki ülkelere nazaran 20 yıllık bir avantajı olduğunu tabir eden Şimşek, “Nüfus manasında avantajımız var. Doğurganlık oranı düştüyse de çalışma çağındaki nüfusun artışı devam edecek. Bu da Türkiye’nin başka avantajı” diye konuştu.

Türkiye’de nüfusun yarısını bayanların oluşturduğunu lisana getiren Şimşek, “Kadınların iş gücüne iştirak oranı bize emsal ülkelere nazaran düşük ve yüzde 36 civarında. OECD ülkelerinde bu oran yüzde 67 civarında. Biz ıslahat yaparak, güçlü dayanaklar vererek bayanların iş gücüne iştirak oranını OECD düzeylerine çıkaracağız. Bu da bir avantaj” diye konuştu.

Rezervler şoklara karşı tampon

Şimşek, “Türkiye’nin cari açık sorunu kalmayacak. Önemli bir rezerv birikimimiz oldu. Eleştiriyorlar, ‘Rezervleri niçin kullanıyorsunuz?’ diyorlar. Rezerv, iç ve dış şoklara karşı bir tampondur. Olağan ki rezervler kullanılmak üzere biriktirilir. IMF’nin tarifi da bu türlü söyler” dedi. Şimşek, “Geçen sene bütçede sapma olmadı. Lakin, ‘Nerede disiplin, nerede tasarruf ?’ diye soruyorlar.

Basit bir hesapla 1.2 trilyon TL tasarruf yapmışız. Bu mevzuda samimiyiz, ciddiyiz ve ortada önemli bir performans var. Büyümede bir dengelenme lazım. Doğal ki çok ısınma varsa denetim altına alınması lazım. Ancak bir taraftan da yatırım, istihdam üzerinden büyümenin devamı gerekiyor. Konut, besin, yenilenebilir güç noktasında yatırımları önceliklendirme var ve bu mevzuda programımız çok net” açıklamasında bulundu.

Petrol fiyatlarının olumlu etkisi

Cari açığın bir ölçü artmasını beklediklerini tabir eden Şimşek kelamlarını şöyle sürdürdü: “Petrol fiyatları bu düzeyde kalırsa Türkiye’nin cari açık manasında bu sene bir sorunu olmayacak.

En kıymetli husus Türkiye petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki düşüşten en fazla olumlu etkilenecek ülkelerin başında geliyor. CDS’in son artışı büsbütün 1-2 haftalık oynaklığa bağlayanlar var, son 3-4 güne bakın ABD’nin açıkladığı korumacılık önlemlerine bakın birçok ülkenin CDS’i bizden daha çok arttı. CDS’teki nispi hareket bize benzeri ülkelere nazaran çok güzel bir performans ortaya koyduk demektir.”

“Ekonomide son çalkantı kalıcı değil”

Dezenflasyon sürecinin de muvaffakiyet ile ilerlediğini kaydeden Şimşek, “Son yaşanan oynaklığın, programda kalıcı bir tesir yaratacağını düşünmüyorum. Türk Lirası’ndaki yüzde 3-3,5 civarındaki bir bedel kaybının hudutlu tesiri nisan ayında olabilir ancak 1 yıl ve ötesine baktığımızda dezenflasyonisttir. İktisattaki son çalkantı kalıcı değil.

Enflasyonu bu sene yüzde 19-29 aralığı, orta nokta yüzde 24; 2025 yüzde 6-18 aralığı, orta nokta yüzde 12; 2027’de sonuncu olarak tek haneye indirme gayesine ilerliyoruz. Ayrıyeten güçte dışa bağımlılığımız önümüzdeki yıllarda çok kıymetli bir halde düşecek, Türkiye’nin geleceğine ait tarım ve güç bahislerinde tasaya mahal yoktur” diye konuştu.

“Enflasyonun para siyaseti ile ineceğini kim söylüyor?”

Mehmet Şimşek, iktisat siyasetlerine yönelik tenkitleri de yanıtlayarak, «”Sadece para siyaseti üzerinden enflasyon inmez” diyorlar. İneceğini kim söylüyor?

Ne vakit bunu argüman ettik? Doğal ki büyümede bir dengelenme lazım. Eleştirenler ya bizi duymuyorlar ya da nitekim berbat niyetliler» dedi. Dünyada dengelerin değiştiğini vurgulayan Şimşek kelamlarını şöyle sürdürdü: “Bunun yansımaları bize belirsizlik, oynaklık ve daha karmaşık bir global makro art planla bizleri karşı karşıya bırakıyor. Dünyada ticarette önemli bir artan korumacılık var. Global finansal kriz sonrası korumacılık önlemlerinde önemli artış var.

Bugün korumacılık yeni olağan diye addedilebilir noktaya gelmiş durumda. Şayet korumacılık bu formda devam ederse neredeyse Almanya, Fransa büyüklüğü kadar global hasılada düşüş öngörülüyor. Global ticaret, global büyümenin ana motorlarından bir adedidir. Önemli kırılmalar bütün bölümlere yansıyacak. Dün en büyük ticaret ortağı ABD idi bugün Çin oldu.”

Tarımda yol haritası mayısta açıklanacak

Tarımda yol haritası niteliğinde olacak Tarım Şurası Sonuç Bildirgesi mayıs ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanacak. çizen Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, tarım ve besin dalında gayelere ulaşmak için bölümü ilgilendiren birçok dinamiğin harekete geçirilmesi gerekliliğinin altını çizdi.

Yumaklı, “Bu işi de fakat fikir zenginliğimizi harmanlayarak sağlayabiliriz. 6 yıl ortadan sonra topladığımız 4. Tarım Orman Şurası’nda, öbür şuralardan farklı olarak, atölye çalışmaları düzenliyoruz. Atölye çalışmalarımızda husus uzmanı bireylerle, durumu enine uzunluğuna istişare ediyoruz. Atölye çalışmalarında kazanılan deneyimler raporlanıyor ve hali hazırda faaliyetlerine devam eden 16 Şura Çalışma Gurubu ile paylaşılıyor.

Bugünkü atölyemizde “Tarım Ekonomisi” konusunu ele alacağız. Çalışma gruplarımız, Şura başlangıcı olan 30 Ocak’tan bugüne 148 adet toplantı gerçekleştirdi. 28-30 Nisan’da Şuramızı toplayacağız, Mayıs ayında ise Şura Sonuç Bildirgesini Sayın Cumhurbaşkanımız kamuoyu ile paylaşacak” halinde konuştu.

“Tarımsal üretimde rekor kırdık”

Bakanlık olarak temel vazifelerinin, besin gereksinimini emniyetli ve kaliteli bir formda ve uygun kaidelerde karşılamak olduğuna ve bunun yolunun ise sürdürülebilir üretimden geçtiğini bildiklerine dikkat çeken Yumaklı, “Bu üretimi sağlamak için, bölümümüzü; ziraî dayanaklar, kırsal kalkınma hibe dayanakları, uygun faizli finansman seçenekleri, TARSİM, ziraî Ar-Ge çalışmaları, Lisanslı Depoculuk çalışmaları, regülasyon faaliyetleri ve eser alım siyasetleri ile destekledik.

Bu sayede, bitkisel ve hayvansal üretimde Cumhuriyet tarihimizin rekorlarını kırdık. Zerzevat ve meyve üretiminde dünyada 4. sıraya çıktık. Bugün Türkiye, ziraî hasıla bakımından Avrupa’da 1’inci sırada, dünyada ise birinci 10 ülke ortasında yer alıyor” dedi. Yumaklı, “Bunun yanında ülkemiz, güçlü ziraî alt yapısını ihracat ile de taçlandırıyor. Türkiye, tarımda yıllık 32,6 milyar dolarla net ihracatçı bir ülkedir.

Tarım bölümümüz, 6 çeyrektir büyümeye devam ediyor”şeklinde konuştu. Tarım kesiminin, geçtiğimiz yıl Türkiye ortalamasının üzerinde büyüme gerçekleştirdiğinin altını çizen Yumaklı, “Sektörümüz, ülke ekonomimize kıymetli katkılar vermeyi sürdürüyor. Tarım bölümümüz, geçen yıl 2 trilyon 428 milyar lira hasılayla, Gayri Safi Yurt İçi Hasılamıza yüzde 5,6 oranında katkı sağladı. Bu başarıda; başta çiftçilerimiz olmak üzere, emeği geçen bölümün her bir paydaşına teşekkür ediyorum” tabirlerini kullandı.

Tarım ve besin dalının nüfus artışı, iklim değişikliği, afetler, toprak ve su kaynaklarının azalması ve kirlenmesi üzere global problemlerle karşı karşıya bulunduğunu vurgulayan Yumaklı, “Bu problemler; savaşlar, çatışmalar, göçler üzere jeopolitik risklerle birleşince, tarım ve besin bölümünün stratejik pozisyonu daha da güçlenmiştir. Bu süreçte; toprak, su, teknoloji ve verimlilik kavramları ülkelerin gündeminde üst sıralara taşınmıştır” tabirlerini kullandı.

Yenilikçi teknolojilere destek

İbrahim Yumaklı, gelişen zorlayıcı meseleler karşısında teknolojinin, hem bir fırsat hem de stratejik bir gereklilik olarak ortaya çıktığını kaydetti. YYumaklı, “Yapay zekâ ve makine tahsili tabanlı uygulamaları, objelerin internetini, akıllı sulama sistemlerini içeren birçok yenilikçi teknolojiyi üretime entegre etme gayreti içerisindeyiz. Klasik üretim gücümüzü, çağdaş ve akıllı tekniklerle buluşturmaya odaklandık. Yeni teknolojilerle; üretim kayıplarımızı azaltmayı, hastalık ve zararlılarla faal çabayı, sulama sistemlerinin optimizasyonunu ve hasebiyle maliyetlerin düşürülmesini amaçlıyoruz” diye konuştu.