Tedarikçiler ABD vizesini Türkiye’den alacak

Nurdoğan A. ERGÜN

ABD Başkanı Trump’ın im­zaladığı kararname ile ülke endüstrisini canlandırmak, dış ticaret açığını azaltmak ve yabancı yatırımları çekmek için başlattığı vergi atılımının dün­ya ve Türkiye’deki yankıları sürü­yor.

ABD’nin yüzde 10’luk vergi di­liminde kalan Türkiye, gelişmele­ri yakından takip ederken birçok kesimde ABD’li alıcıların Türk eserlerine karşı ilgisinin artaca­ğı tarafında bir beklenti oluşmaya başladı.

Ancak ABD’ye dış ticaret­te fazla veren deri konfeksiyon gi­bi kimi kesimlerde ‘yeni bir vergi hamlesi’ olabileceği telaşı yaşa­nıyor. İhracatçı, muhtemel bir vergi artı­şına karşı Türkiye’nin ‘yüksek’ di­yalog başlatması gerektiğine vurgu yapıyor.

Türkiye üretim üssü mü fasoncu mu olacak?

Bir yanda da ABD’nin yüksek vergi uyguladığı Çin, Vietnam, İtalya, Portekiz üzere tedarikçi ül­kelerin üretimlerini Türkiye’ye kaydırması bekleniyor. Böylelikle kelam konusu ülkeler, ‘menşei takti­ği’ ile Türkiye üzerinden ABD pa­zarına girme yoluna gidecek. Tür­kiye Ayakkabı Sanayicileri Der­neği (TASD) Başkanı Berke İçten, bu mevzuya işaret ederek “Özellikle İtalyan üreticilerin Türkiye’de iş­birliği yaparak malı tekrar ABD’ye satma teşebbüsleri olacağına dair sinyaller alıyoruz” dedi.

ABD paza­rına özel eserler sunan Art Design Yönetim Kurulu Lideri Turgay Terzi ise, kıymetli bir noktaya dikkat çekti. Çin ve Vietnam firmalarının Amerika pazarını kaybetmemek için Türkiye’yi bir mobilya üreti­cisi üzere kullanarak Türk menşeli eserleri Amerika’ya satma yolu­na gidebileceğine işaret eden Ter­zi, “Bunlar özellikli değil maliyet odaklı ve işlevsel eserler olur. Bu da ‘Türkiye mobilyası’ markası­na takviye olmak yerine bizi süreksiz bir fasoncu konumuna düşürür” diye konuştu.

100 milyar dolar maksat belirlenmişti

Ticaret Bakanlığı verilerine gö­re, ABD ile Türkiye’nin ticaret hac­mi 2024 yılında yüzde 4.7 artarak 35.2 milyar dolar olarak gerçek­leşti. Türkiye’nin 2024 yılı ihraca­tında ABD’nin hissesi yüzde 6.2 olur­ken, en fazla ihracat yapılan ülke­ler ortasında ABD ikinci sırada yer aldı. 2024 yılı karşılıklı dış ticaret­te ABD’nin 2.4 milyar dolarlık faz­lası var.

Türkiye, Trump’ın birinci dö­neminde belirlenen 100 milyar do­lar ticaret gayesine ulaşmak üzere çalışmalarını yürütüyor. Türkiye ve ABD ortasında 100 milyar dolar ticaret yapılmasına ait gaye Donald Trump ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2018 yılı Aralık ayında yaptıkları görüşme sonrası günde­me gelmişti.

Toygar Narbay:Hazır giysi için değerli bir fırsat kapısı aralandı

Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Toygar Narbay, ABD Lideri Trump’ın imzaladığı kararname ile Türkiye’nin hazır giysi alanında güçlü rakipleri olan Çin, Vietnam, Sri Lanka, Kamboçya, Hindistan ve Bangladeş üzere ülkelere gümrük vergilerinin artırılmasını olumlu bir gelişme olarak yorumladı. Narbay’a nazaran, bu kararname ile hazır giysi dalında üretim havzalarının tekrar şekillenmesi ve Türk hazır giysi sanayisinin bundan olumlu olarak etkilenmesi bekleniyor.

Narbay, “Hazır giysi bölümü için kıymetli bir fırsat kapısı aralandı. Ülke ve bölüm olarak bu süreci gerçek siyasetler ile yönetebilir, kamu dayanakları ile kesimin rekabetçiliğini geri kazanmasını sağlayabilirsek mevcut yatırımlar ile 5 milyar dolarlık ek bir ihracat yapabilir, 145 bin kişilik ek istihdam oluşturabiliriz dedi.

Berke İçten: Trump’ın atılımı Avrupalı üreticiyi Türkiye’ye çeker

Türkiye’nin ABD’ye ayakkabı ihracatının 30-35 milyon dolar düzeyinde olduğunu açıklayan Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten, “Meksika ve Çin, ABD için değerli ayakkabı üreticileri. Hatta Çin en büyük tedarikçisi.

Buralara tarife uygulayacak. İtalya’nın ABD’ye ayakkabı ihracatı 2 milyar euro, Portekiz’in 40 milyar euro. Bilhassa İtalyan üreticilerin Türkiye’de işbirliği yaparak malı tekrar ABD’ye satma teşebbüsleri olacağına dair sinyaller alıyoruz. Türkiye’nin üretim altyapısı güçlü olduğu için modellerini, kalıplarını göndererek burada üretip made in Türkiye etiketiyle ABD pazarına satabilirler” diye konuştu.

Turgay Terzi: Çin’in fasoncusu olmayalım

Art Design Yönetim Kurulu Lideri Turgay Terzi, “Çin’e uygulanan yüzde 34 ve yüzde 46’lık vergiler bu ülkelerden yapılacak ithalatı önemli derecede düşürecek. Lakin Türkiye’nin şu anki Amerika ihracatı ve mobilya konusundaki alakaları olması gerekenin çok altında. Bu dakikadan sonra çok süratli bir halde Amerika’daki mobilya pazarı hedeflenerek özel çalışmalar yapılmalı. Bu sayede Çin’den Vietnam’dan yapılan ithalatların yerini Türkiye mobilya dalı alabilsin” dedi.

Terzi, oluşan atmosferde Çin ve Vietnam firmalarının Amerika pazarını kaybetmemek için Türkiye’yi bir mobilya üreticisi üzere kullanarak Türk menşeli eserleri Amerika’ya satmak üzere bir maksatları oluşabileceğini belirtti. Terzi, “Ama bu eserler daha bilhassa eserler olmaktan çok maliyet odaklı ve işlevsel eserler üzerine olacaktır. Bu da bir nebze üretim dayanağı sağlamasına karşın bizi fasoncu pozisyonuna düşürür” dedi.

Güven Karaca: Etkin lobi başlatmalıyız

ABD’nin vergi artışlarını bilhassa dış ticaret açığının yüksek olduğu ülkeler üzerinde ağırlaştırdığını söyleyen İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Güven Karaca, “ABD dış ticarette açık verdiği bölümlere yönelik gümrük vergisi uygulamaları yapıyor.

Bize karşı da vergi atılımı yaparsa bilhassa deri konfeksiyon kesimimiz biter” dedi. Şimdilik Türkiye’nin yüksek vergi dilimi uygulanan ülkeler ortasında olmadığına işaret eden Karaca, “Bunun devamlılığı için öncelikle Türkiye’nin ABD tarafından maksat alınan ülkeler ortasında yer almaması gerektiği vurgulanmalı, iki ülke ortasındaki ticari alakanın karşılıklı yarar sağlayan ve sürdürülebilir bir yapıya sahip olduğu ABD tarafına anlatılmalı” dedi.

ABD’ye yapılan deri ve deri mamulleri ihracatının yüzde 48.5’ini deri konfeksiyonun oluşturduğunu açıklayan Karaca, “ABD’nin muhtemel bir gümrük vergisi artırımı, ihracatçılarımızı fiyat açısından dezavantajlı hale getirir Bu durum bölümde talep daralması, üretimde azalma ve istihdam kayıpları üzere zincirleme tesirler doğurabilir” tabirlerini kulandı.

Olgun Sağlam: Süreci lehimize çevirmeliyiz

ABD’nin dünya ticaretinin yaklaşık yüzde 38’ini kapsadığını hatırlatan Albox Yönetim Kurulu Lideri Olgun Sağlam, “Tüketim toplumunun çok fazla olduğu bu coğrafyada, biz mobilyacıların da bu pazardaki pastadaki hissesini artırmaya yönelik çalışmaları devam ediyor.

Mobilyacıların bu coğrafyada daha fazla satış yapabilmesi için pazarda bilfiil olması gerekiyor. Trump’ın açıkladığı vergi oranları Çin’deki üreticilerin bu pazarda daha fazla eser satmalarını engelleyecek, biz ve bizim üzere ülkelerin de bu pazarda daha fazla kelam sahibi olduğu bir süreci yaşıyor olacağız” dedi. Sağlam, şöyle devam etti: “Teşviklerle bir arada serbest

bölgede olan, ABD’de üç noktada yer alan limanlarda eserlerimizin depolanması ve nihayetinde de bu depolardan pazara daha fazla eserin bir anda sunulmasını sağlayacak teşvikler bizim için pahalı. Bu süreci lehimize çevirmek ismine alanda daha fazla olmamız gereken bir periyodu yaşıyoruz.” 90 milyar doların üzerinde bir mobilya ithalatı bulunan ABD’ye Türkiye’nin ihracat maksadı 1 milyar doları yakalamak. Türkiye’nin bugünkü ihracatı 336 milyon dolarlarda seyrediyor. Bu sayı ABD’nin mobilya ithalatının yüzde 1.3’üne denk geliyor.

İTO Başkanı Şekib Avdagıç: Yabancı sermaye yatırımları tekrar durum alabilir

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, Türk iş dünyasının ülkenin yüzde 10’luk tarife kümesinde olmasını değerlendirebileceğine işaret ederek, “Bunun için de iş dünyamızın Trump’ın gümrük vergilerini geç kalmadan tahlil edip eser ve rekabet stratejilerini buna nazaran belirlemesi gerekiyor.

İş dünyamız Trump vergilerinin Türkiye’yi olumlu ayrıştırmasını fırsata dönüştürmeli” dedi. Tarife oranı Türkiye’den yüksek olan Avrupalı ve Uzakdoğulu firmaların yatırım için Türkiye’ye gelmeyi düşünebileceğini kaydeden Şekib Avdagiç, ek gümrük vergileri yüzünden ABD’nin Türkiye’den mal almayı tercih edebileceğini ve bunun da Türkiye’de üretim için Avrupa ve Çin başta olmak üzere birçok ülkeden direkt yatırımları artırabileceğini söyledi.

Avdagiç, direkt yabancı sermaye yatırımlarının Türkiye’de tekrar konum almaları için değerli bir fırsat olabileceğine işaret ederek, “Türkiye’nin bu fırsatı kullanması, ihracat dallarını geliştirmesine ve yeni pazarlar bulma stratejisine bağlı olacaktır” dedi. Avdagiç, ticaret savaşlarının ülkelerin siyasetleri üzerinde sonuçlarının olacağını belirterek, şunları kaydetti: “ABD’nin yüzde 10’luk avantajlı gümrük vergisi dilimi, Türkiye’nin bölgesel güç statüsünü genişletmesini de sağlayabilir. “

İSO Başkanı Erdal Bahçıvan: Yeni rekabet şartlarında, dersimize çok uygun çalışmalıyız

stanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan, Trump’ın imzaladığı çabucak hemen her kararnamenin dünyadaki hem siyasal hem de ekonomik istikrarları sarsmaya devam ettiğine dikkati çekti. Bahçıvan, “Son olarak imzaladığı ülkelere yönelik yeni vergi tarifeleri, bir müddettir konuşulan globalleşmenin ana itici güç olduğu bir dünyadan, korumacılık ve ticaret savaşlarının öne çıktığı bir dünyaya geldiğimizin en açık göstergesi olarak okunmalıdır “ diye konuştu.

Bu sürecin öngörülemez, süratli ve epey sarsıcı bir biçimde ilerlediğine işaret eden Bahçıvan, “Ülkemizi de çok yakından ilgilendiriyor. Bu nedenle bu yeni gelişmelere son derece stratejik bir bakış açısıyla bakmalıyız. Dünyadaki bütün rekabet ezberlerini bozan yeni tarifeler çerçevesinde oluşacak yeni rekabet şartlarına, dersimize çok yeterli çalışarak hazırlanmalıyız.

Çünkü ezber bilgi, kalıplaşmış bakış açılarıyla kavranamayacak boyutlarda bir tablo var karşımızda” dedi. Bahçıvan, ABD’nin yeni tarifelerine baktıklarında, bilhassa sanayi ülkeleri içinde Türkiye’ye görece daha olumlu bir yaklaşım içinde olunduğunu lisana getirdi. Bahçıvan, “Rekabet dersimizi de çok güzel çalışarak bu tarihi fırsatı akıllı atılımlarla çok düzgün kıymetlendirmemiz gerekiyor” dedi.

ASKON Başkanı Orhan Aydın: Pazar arayışı Türkiye’yi yatırım üssü yapabilir

Anadolu Aslanları İş Adamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı Orhan Aydın, Türkiye’nin rekabetçiliğinin arttığını, Türkiye için oluşan yeni koşullar gerçek değerlendirilebildiğinde olumlu manada yeni alanlar oluşturulabileceğini kaydetti. Türkiye’ye getirilen yüzde 10’luk ek verginin başka oranlara bakıldığında Türkiye’yi daha da rekabetçi pozisyona getirdiğini lisana getiren Aydın, “Açılan bu yeni alanı ülke ekonomimiz açısından düzgün değerlendirebilirsek avantajlı bir duruma geçebiliriz.

Amerika’ya olan satışların artması için iş dünyasının tüm sivil toplum kuruluşları teyakkuza geçmeli bilhassa ihracatçı birlikleri bu bölgede yapılacak fuar ve tertiplerin sayılarını artırmalıdır” dedi. Aydın, “ABD pazarında yüksek vergi oranı ile karşılaşan üretim gücü yüksek devletlerin yeni pazar arayışı hasebiyle Türkiye’yi yatırım üssü edinebileceği mümkünlüğü artıyor” diye konuştu.

TÜGİAD Başkanı Gürkan Yıldırım: Türkiye alternatif bir tedarikçi olarak öne çıkabilir

Türkiye alternatif bir tedarikçi olarak öne çıkabilir Türkiye Genç İş İnsanları Derneği (TÜGİAD) Başkanı Gürkan Yıldırım, ihracat açısından bakıldığında ABD’nin Çin ve AB’ye uygulayacağı yüksek vergilerin bu bölgelerden yapılan ithalatı azaltabileceğini aktararak, “Bu durum, Türkiye’nin kimi kesimlerde ABD pazarına ihracatını artırma potansiyeli yaratacak. Bilhassa, bu bölgelerden tedarik sağlayan kesimler için Türkiye alternatif bir tedarikçi olarak öne çıkabilir” dedi. Yıldırım, Çin, AB ve Uzakdoğu ülkelerine getirilen yüksek vergilerin bu bölgelerdeki birtakım şirketlerin üretimlerini Türkiye üzere ülkelere kaydırabileceğine işaret etti.