İş dünyası değerlendirdi: Türkiye, Trump’ın tarifelerini stratejik fırsata dönüştürebilir mi?
ABD Başkanı Donald Trump, 2 Nisan’da 185 ülkeye yönelik karşılıklı tarifeler getiren kararnameyi imzaladı. Bu kararnameyle, ABD’nin birçok ticaret ortağından ithal edilen mallara yüzde 10 ile 50 ortasında değişen tarifeler uygulanmaya başlandı.
Türkiye yüzde 10’luk tarife diliminde
Türkiye, Birleşik Krallık, Brezilya, Avustralya, Birleşik Arap Emirlikleri, Yeni Zelanda, Mısır ve Suudi Arabistan’ın ortalarında olduğu birtakım ülkeler için yüzde 10 gümrük vergisi uygulanacağı duyuruldu.
Yeni gümrük tarifelerinin başta Çin ve Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere birçok ülkenin ABD pazarındaki rekabet gücünü zayıflatması ve Türkiye için değerli bir fırsat alanı oluşturması öngörülüyor.
“ABD, vergileri ‘müzakereler’ için bir güç olarak görüyor”
Son gelişmeleri pahalandıran İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç de dünya ekonomik sisteminin uzun bir ortadan sonra tekrar korumacılığa döndüğünü ve gümrük duvarlarının yükseldiğini tabir ediyor.
Avdagiç, ABD’nin, karşılıklı gümrük vergilerini “müzakereler” için bir güç olarak gördüğünü belirterek, “Türkiye, yalnızca 11 ülkeye uygulanan yüzde 10 temel tarife ile ağır Trump vergilerine dahil olmadı. Bu tarifelerden ABD’nin 185 ticaret ortağının nasıl etkileneceğini tam olarak anlamak için, ABD ile ülke ve ticari birliklerinin yapacakları müzakereleri ve Çin ile başlayan muhtemel misillemeleri de izlemek gerekiyor” diye konuştu.
‘ABD Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı ikinci ülke’
ABD’nin 2024’te Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı ikinci ülke olduğuna işaret eden Avdagiç, “ABD’ye 16,4 milyar dolar mal ve hizmet satışı gerçekleştirdik. 340 milyon nüfuslu bir ülkeye bundan çok daha fazlasını satabileceğimiz açık” dedi.
‘İş dünyası müspet ayrıştırmayı fırsata dönüştürmeli’
Avdagiç, Türk iş dünyasının ülkenin yüzde 10’luk tarife kümesinde olmasını değerlendirebileceğine işaret ederek, “Bunun için de iş dünyamızın Trump’ın gümrük vergilerini geç kalmadan tahlil edip eser ve rekabet stratejilerini buna nazaran belirlemesi gerekiyor. Özetle, iş dünyamız Trump vergilerinin Türkiye’yi olumlu ayrıştırmasını fırsata dönüştürmelidir” açıklamasını yaptı.
Tarife oranı Türkiye’den yüksek olan Avrupalı ve Uzak Doğulu firmaların yatırım için Türkiye’ye gelmeyi düşünebileceğini kaydeden Şekib Avdagiç, ek gümrük vergileri yüzünden ABD’nin Türkiye’den mal almayı tercih edebileceğini ve bunun da Türkiye’de üretim için Avrupa ve Çin başta olmak üzere birçok ülkeden direkt yatırımları artırabileceğini söyledi.
ABD Başkanı Trump’ın gümrük vergilerini duruma nazaran değişen bir araç olarak kullandığına dikkati çeken Avdagiç, şunları kaydetti:
“Sözgelimi 2018 yılında çelik ve alüminyumda Türkiye’ye karşı gümrük vergilerini iki katına çıkarması hala zihinlerimizde tazeliğini koruyor. Bu da temkinli iyimserliği elden bırakmamamız gerektiğini gösteriyor.
ABD’nin yüzde 10’luk avantajlı gümrük vergisi dilimi, Türkiye’nin bölgesel güç statüsünü genişletmesini de sağlayabilir. Yüzde 10’luk Trump vergisinin yanı sıra Türkiye-AB Yüksek Seviyeli Ekonomik Diyaloğu’nun 6 yıl sonra tekrar başlaması Türkiye’yi dünya ekonomik ve siyasi sisteminde yeni ve aktif bir yere koyacaktır.”
“Yeni rekabet şartlarına çok uygun hazırlanmalıyız”
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan küreselleşmenin ana itici güç olduğu bir dünyadan, korumacılık ve ticaret savaşlarının öne çıktığı bir dünyaya gelindiğini belirterek sürecin öngörülemez, süratli ve epeyce sarsıcı bir halde ilerlediğine işaret etti.
Bahçıvan, “Ülkemizi de çok yakından ilgilendiriyor. Bu nedenle bu yeni gelişmelere son derece stratejik bir bakış açısıyla bakmalıyız. Bilhassa dünyadaki bütün rekabet ezberlerini bozan yeni tarifeler çerçevesinde oluşacak yeni rekabet şartlarına, dersimize çok düzgün çalışarak hazırlanmalıyız. Zira ezber bilgi, kalıplaşmış bakış açılarıyla kavranamayacak boyutlarda bir tablo var karşımızda. Önümüzdeki devrin, iktisada ve endüstrimize nokta amaçlı fırsatlar elde edeceğimiz imkanlar doğurmakla birlikte, yeni sürecin ekonomimiz açısından kimi riskleri de beraberinde getirebileceğini düşünüyorum. Bu nedenle ülkemizin her kesimimiz için özel bir hazırlık içinde olmasında fayda var” diye konuştu.
Bahçıvan, sektörel fırsatların ortaya koyulabileceği bir stratejik çalışmayla ilerlenmesi gerektiğini söz ederek, “Bu tarihi fırsatı akıllı atılımlarla çok düzgün kıymetlendirmemiz gereken bir periyoda giriyoruz” dedi.
“Fuar ve tertiplerin sayılarını artırmalı”
Anadolu Aslanları İş Adamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı Orhan Aydın da Türkiye’nin rekabetçiliğinin arttığını, Türkiye için oluşan yeni kurallar yanlışsız değerlendirilebildiğinde olumlu manada yeni alanlar oluşturulabileceğini kaydetti.
Aydın, ABD’deki satın alma gücünün çok yüksek olmasının çabucak hemen her ülkenin ekonomik olarak iştahını kabartan bir konu olduğunu aktararak, “Dolayısıyla bu pazarda tüm ülkeler olmak ister. Türkiye olarak da elbet biz de bu pazarda olmalıyız” dedi.
Türkiye’ye getirilen yüzde 10’luk ek verginin başka oranlara bakıldığında Türkiye’yi daha da rekabetçi pozisyona getirdiğini lisana getiren Aydın, Türk markalarının bu bölgede mağazalarını artıracak olmasının da bir avantaj olduğunu lisana getirerek, “Birçok markamız da bilhassa turist ağır Amerika kentlerinde mağazalaşmalarını artıracaklardır. Yeniden avantajlı bir alan olarak ABD pazarında yüksek vergi oranı ile karşılaşan devletlerin Türkiye’yi yatırım üssü edinebileceği mümkünlüğü artıyor” diye konuştu.
“Türkiye alternatif bir tedarikçi olarak öne çıkabilir”
Türkiye Genç İş İnsanları Derneği (TÜGİAD) Başkanı Gürkan Yıldırım da ABD Lideri Donald Trump’ın ithalata uygulanacak vergi oranlarını açıklamasının akabinde dünya piyasalarının dalgalanmaya başladığını söz etti.
Yıldırım, ihracat açısından bakıldığında ABD’nin Çin ve AB’ye uygulayacağı yüksek vergilerin bu bölgelerden yapılan ithalatı azaltabileceğini aktararak, “Bu durum, Türkiye’nin kimi bölümlerde ABD pazarına ihracatını artırma potansiyeli yaratacaktır. Bilhassa, bu bölgelerden tedarik sağlayan kesimler için Türkiye alternatif bir tedarikçi olarak öne çıkabilir” açıklamasını yaptı.
Konuya yatırım açısından bakıldığında ise Çin, AB ve Uzak Doğu ülkelerine getirilen yüksek vergilerin bu bölgelerdeki birtakım şirketlerin üretimlerini diğer ülkelere kaydırmasına neden olabileceğine işaret eden Yıldırım, “Böyle bir durumda Türkiye, uygun yatırım ortamı sunarsa, bu şirketlerin yatırımlarını çekebilir” dedi.
