İlk çeyrekte pazarı üst sınıf modeller domine etti

Ali YILDIRIM

Türkiye’de araba ve hafif ticari araç pazarı geçen yılın epeyce al­tında seyrediyor. Satışlar birinci 3 aylık devirde geçen yıla nazaran, yüzde 6,5 düzeyinde azaldı. Toplam pazar 276 bin 284 ade­te düştü.

Fakat mart ayı özel­likle artırım gelecek beklentisiy­le tüm vakitlerin aylık bazda rekoru kırıldı. Ancak buna rağ­men birinci çeyrekte vites küçült­me kaçınılmaz oldu. Geçen yıl­la karşılaştırdığımızda paza­rın en çok kazananı 2024’ün tersine lüks segmentte gerçek­leşti.

Alt sınıf ve kompakt oto­mobiller birinci çeyrekte büyük Pazar kaybı yaşarken, üst sınıf modellerde büyüme gerçek­leşti. Böylelikle otomotiv paza­rında daha makûs tablo bu çey­rekte üst segment sayesinde korundu. 1.6 litre hacim ve al­tındaki araç satışları yüzde 29 daraldı. Bu yükle A, B ve C segmentinde kullanılır. 1.6 lit­re hacmin üstedeki satışlar da­ha az kaybederken, 2.0 litrelik araç satışları tam tersine yüzde 22,8’lik artış kaydetti.

Alt segment daraldı üst segment büyüdü

A, B ve C segmentini oluştu­ran araçların pazar payların­da bu periyotta önemli bir kayıp oldu. Ancak D, E ve F sınıfında işler biraz daha ağır. Otomo­tiv Distribütörleri ve Mobili­te Derneği (ODMD) bilgilerine nazaran, A, B ve C sınıfı araçlar ge­çen yıl toplamda 206 bin 898 adetlik satış sayısına ulaştı. Bu çeyrekte ise bu adet 184 bin 40’a düştü. Bu birinci 3 sınıf yüz­de 11’in üzerinde daralma kay­detti. Ancak üst segment ola­rak nitelendirilen D, E ve F sı­nıfı modeller gaza bastı. Geçen yılın birinci çeyreğinde 26 bin 511 adetlik satışa sahne olan lüks

sınıf bu yılın tıpkı devrinde neredeyse yüzde 50’ye yakın büyüme kaydetti. Ocak-Şubat- Mart 2025 devirlerini kapsa­yan devirde toplamda 39 bin 753 adetlik satış sayısına im­za attılar. Tabi bu süreçte SUV mdoellerde yaşanan büyüme de dikkatler kaçmadı. Tüm ka­roser tipinde satışlar sert fren yaparken, SUV modeller gaza bastı.

Yeni moda plug-in hibrit araçlar oldu

Son devirde vergi sistemine çalım atmak için elektrikli araçlara olan talep arttı. Üreticiler de bunu avantaja çevirerek daha düşük güçte modeller getirmeye başladı. Bu süreçte tıpkı sistem plug-in hibrit modellere de uygulanmaya başlandı. Bilhassa Çinli üreticilerle birlikte düşük vergi diliminde uzunluk göstermek isteyen birçok ithal üreticinin gözü aslında Çinlilerle açıldı.

Avrupa’da içten yanmalı versiyonlardan daha kıymetli olan plug-in hibrit modeller Türkiye’de bu tabloda ucuz kaldı. Pazarın gidişatı da artık plug-in hibrit istikametinde. Yani şarj edilebilen içten yanmalı araçlar. Yalnızca mart ayında geçen sene 187 adetlik satışa imza atan plug-in hibrit araçlar pazardan yüzde 0,2’lik hisse almıştı. Mart 2025’te ise pazar hisseleri yüzde 4’e çıktı. Satış adetleri 3 bin 659 adede ulaşınca geçen yıla nazaran büyüme yüzde 1856 oldu.

Vergisi yüksek elektriklilerde satış voltajı iki kat arttı

Bu süreçte yakıt tipi de değişti. Bilhassa lüks segmentin elektrikli modellerle büyüdüğü görüldü. Yüzde 100 elektrikli araçların pazardan aldığı hisse yüzde 13’ün üzerine çıktı. Hibrit ise yüzde 28,5’e ulaştı. En büyük kaybı ise dizel yaşadı. Hisseleri yüzde 9’un altına düştü. 160 kw altında motor gücüne sahip elektrikli araçların satışları yüzde 65 arttı. Lakin daha güçlü modellerde yükseliş iki katına çıktı. Artan vergi oranına karşın 160 kw üstü elektrikli araç satışları ki yüklü olarak lüks segmentte varlar, yüzde 164’lük artışa imza attı. Pazardan aldıkları hisse yüzde 3’e yaklaştı.

A sınıfı birinci çeyrekte bin adet bile satamadı

Öte yandan bakıldığında pazarın yüzde 82,2’sini vergi oranı düşük modeller oluşturdu (A-B-C). C segmentinin hissesi 125 bin 442 adetle yüzde 56,1 düzeyinde gerçekleşti. B segmentinde de 57 bin 861 adetlik satışla yüzde 25,9 hisse var. A segmenti ise neredeyse yok olmak üzere. Birinci çeyrekte 737 adetlik satış verisi var. Gövde tiplerine nazaran değerlendirildiğinde ise en çok tercih edilen gövde tipi SUV arabalar yüzde 59,7 hisse alarak 133 bin 512 adetlik satışa imza attı. SUV arabaları, yüzde 23,8 hisse ve 53 bin 195 adet satış ile sedan, yüzde 15,6 hisse ve 34 bin 974 adet satış ile H/B arabalar takip etti.