‘Güney Gaz Koridoru, enerji güvenliğimiz için kritik bir fırsat’
Güney Gaz Koridoru 11. Danışma Kurulu ve Yeşil Güç İstişare Kurulu 3. Bakanlar Toplantısı Bakü’de yapıldı. Toplantıya Cumhurbaşkanı Aliyev’in yanı sıra Avrupa Birliği (AB) Güç ve Konut Komiseri Dan Jorgensen ile ABD, Bulgaristan, Romanya, Slovenya, Bosna Hersek, Moldova, İtalya, Gürcistan, Karadağ, Sırbistan, Hırvatistan, Özbekistan, Birleşik Arap Emirlikleri’nin ortalarında bulunduğu 24 ülkeden bakanlar ve üst seviye yetkililer katıldı.
Toplantıya Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar da yer aldı. Toplantıda konuşan Bakan Bayraktar, son dönemdeki memleketler arası siyasi gelişmeler ve jeopolitik tansiyonların, güç arzının güvenliğini artırma konusunda bölgesel ve global diyaloğun ehemmiyetini ortaya koyduğunu belirtti. Güney Gaz Koridoru Projesi’nin güç güvenliği ve yeşil güç için kritik bir potansiyel taşıdığını vurgulayan Bakan Bayraktar, toplantıya yüksek seviyede iştirakin, bölge ülkelerinin güç güvenliğini daha uygun fiyatlarla sağlama konusundaki kararlığının bir göstergesi olduğunu söyledi.
Güney Gaz Koridoru’nun uzun vadeli güç işbirliği sağlama açısından kritik rolüne ve bu bahiste güçlü bağlılık ve ortak anlayış bulunduğuna işaret eden Bayraktar, Bakü’deki toplantıyı kelam konusu işbirliğine pak güç projelerini de ekleme fırsatı olarak gördüklerini aktardı. Azerbaycan, Gürcistan, Türkiye ve Bulgaristan’ın, bu projeyi geliştirmek için birlikte çalıştığını belirten Bayraktar, “Bu proje, dünyanın dört bir yanındaki bölgesel yeşil güç koridorlarının en büyük örneklerinden biri olma potansiyeline sahiptir” dedi.
Enerjide yerli kaynak vurgusu
Toplantıya katılan neredeyse tüm iştirakçilerin yeşil iktisat doğrultusunda tezli planlara sahip olduğunu aktaran Bayraktar, Türkiye’nin, bu bağlamda iştirak ve işbirliğini genişletmeye hazır olduğunu lisana getirdi.
Son 10 yılda Türkiye’nin doğal gaz arz güvenliğini artırmak için bir dizi altyapı projesi geliştirdiğine dikkat çeken Bakan Bayraktar, “yeniden gazlaştırma terminallerine yaptığı yatırımların yanı sıra iletim ve depolama kapasitesi sayesinde Türkiye, şu anda gaz gereksiniminin yarısını sıvılaştırılmış formda ithal ediyor. Ayrıyeten, önümüzdeki beş yıl içinde 12 milyar metreküpe ulaşmayı hedefliyoruz. Öteki bir değerli adım da Güney Gaz Koridoru’nun kapasitesinin tam olarak kullanılması ve güç tarafında yeni bir teşebbüsün kurulmasını içeriyor” sözlerinde bulundu.
Yenilenebilir güç tarafında, geçen yıl Bakü’de gerçekleştirilen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Mukavelesi 29. Taraflar Konferansı’nda (COP29), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 2035’e kadar rüzgar ve güneş gücü kapasitesini dört katına çıkararak 120 gigavata ulaşma amacını açıkladığını anımsatan Bayraktar, “Bu argümanlı yenilenebilir güç programı, hidrokarbonlara olan tek taraflı bağımlılığı ve ithalat bağımlılığını azaltmayı amaçlıyor” dedi.
Türkiye’de 3,5 milyon meskene yerli gaz
Bugün Türkiye’de 3,5 milyon konuta yerli üretilen gaz sağlandığını, ayrıyeten, günlük petrol üretiminin, Şırnak’taki Gabar Alanında 80 bin varile ulaştığı bilgisini paylaşan Bayraktar, “Türkiye, güç alanında bölgesel işbirliğini ilerletmeye tam olarak kararlı. Güç zengini bölgeleri, pazarlarla buluşturan bir ülke olarak, Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Sınırı, TANAP ve TürkAkım gaz boru çizgileri üzere teşebbüsler aracılığıyla, daha geniş bölge için güç güvenliğini güçlendirmeye bağlılığımızı göstermiş olduk” diye konuştu.
Yakın vakitte, Türkmenistan’dan yapılan doğal gaz ithalatının da Türkiye’nin arz güvenliğini sağlamlaştırma ve Orta Asya güç kaynaklarını Avrupa pazarlarına taşıma gayesine yönelik değerli bir adım olduğunu kaydeden Bayraktar,”Çeşitlendirme ve rekabetçi gaz arzı açısından bu bizim için kıymetli bir kilometre taşı. Gazın yanı sıra Azerbaycan, Gürcistan, Bulgaristan ve Yunanistan’la elektrik iletim ilişkileri bulunan Türkiye, yeşil elektriğin taşınması konusunda daha fazla iştirak ve projelere hazır” değerlendirmesinde bulundu.
Üçüncü ülkelerde iş birliği imkanları değerlendirildi
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile kapsamlı bir görüşme gerçekleş tirdi. Görüşmede güç alanında devam eden iş birliklerini çok boyutlu halde değerlendirdiklerini belirten Bakan Bayraktar, üçüncü ülkelerdeki iş birliği imkanlarının ele alındığını söyledi.
Yeşil elektrik mutabakatı 4 ülkeyi birbirine bağlayacak
Türkiye, Azerbaycan, Bulgaristan ve Gürcistan ‘Yeşil Elektrik İletimi ve Ticareti Projesi’ kapsamında mutabakat zaptı imzaladı. Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Azerbaycan Güç Bakanı Perviz Şahbazov, Bulgaristan Enerji Bakanı Zhecho Stankov ve Gürcistan İktisat Bakanı Vakhtang Tsintsadze ile bir ortaya geldiklerini ve ‘Yeşil Elektrik İletimi ve Ticareti Projesi’ kapsamında birinci somut adımı attıklarını duyurdu. Bayraktar, “Geçtiğimiz yıl İstanbul Güç Forumu’nda temellerini attığımız proje ile dört ülke, yeni enterkonneksiyon sınırlarıyla birbirine bağlanacak” dedi. Ayrıyeten, Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) ve Azerenerji, Türkiye ile Azerbaycan ortasında güç alanındaki işbirliğinin geliştirilmesi hedefiyle işletme muahedesi imzaladı. Bu mutabakat, Türkiye ile Nahçıvan ortasında kesintisiz elektrik iletimini sağlarken mevcut altyapının modernizasyonunu ve kapasite artışını da beraberinde getirecek.
“Enerji alanında Avrupa’nın emniyetli ortağıyız”
Bakü’deki toplantıda konuşan Azerbaycan Cumhurbaşkanı Vilayet ham Aliyev, ülkesinin güç alanında Avrupa’nın muteber ortağı ve gaz sağlayıcısı olduğunu belirtti. Güney Gaz Koridoru mühlet cine katılan ülkelerin sayısının arttığını ve güçlü işbirliği kurarak muvaffakiyet öyküsü yazdıklarını söyle yen Aliyev, güç güvenliğinin hiç olmadığı kadar ulusal güvenliğin ayrılmaz modülü haline geldiğini vurguladı. Güney Kafkasya Boru Çizgisi, TANAP ve TAP’tan oluşan Güney Gaz Koridoru’nun tam gücüyle çalıştığının altını çizen Aliyev, bu çizginin iletim kapasitesinin genişletilmesi gerektiğini söz etti. Aliyev, Azeri-Çırak-Güneşli ve Abşeron üzere yatakların işletilmesiyle üretimi artıracaklarını belirterek, “Fakat bunun için Güney Gaz Koridoru’nun genişletilmesi ve sağlam paydaşlık gereklidir. Bunun için finansal kaynak gerekiyor. Maden projelerine finansmanı durdurmaya karar veren memleketler arası finans kuruluşlarının bu siyasetlerini sonlandırması gerekiyor” dedi.
