Türk dizileri bacasız fabrika gibi ülkeye döviz kazandırıyor

Hayati ARIGAN

Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği (ME­SAM) Lideri Re­cep Ergül 30 Haziran 2021’de yüzde 90 oyla vazifeye geldiğin­de kurumun telif ölçüsünün 86 milyon TL iken, 2024’te 1 mil­yar TL telif geliri olduğunu be­lirtti.

Göreve başladıklarında müzik meslek birliği çatı ku­ruluşu CİCAC’ın MESAM ve MSG’yi ihraç ettiğini belirten Ergül, “Pandemi periyodunda telif toplanamıyordu. Kurum kirasını ödeyemiyordu. Gay­rettepe’de 3 bin metre kare ka­palı alanı olan bir genel merkez binası inşa ediyoruz. 2024 Ara­lık dağıtımında 240 milyon TL telif dağıttık” dedi.

5 milyar lira telif gelirine ulaşılacak

192 ülkede temsilcilik söz­leşmesi ile temsil edilen tek kurum MESAM’ın müzik mes­lek birliklerinin amiral gemi­si olduğunu belirten Recep Er­gül, “Bugüne kadar tek bir ku­ruş telif ödemeyen 12 bin 500 akaryakıt istasyonu, AVM’ler, zincir marketler ve zincir ma­ğazalar, hoşluk salonları da bu yıl içinde lisanslama kapsamı­na alınacak. O vakit bölümün hacmi bir anda 4,5-5 milyar TL’yi bulacak” diye konuştu. Misyona başladığında YouTube ile kontrat yenilediğini tabir eden Ergül, “Yüzde 3,8 ödenen oranı yüzde 15’e çıkardık. Spo­tify üzere dijital müzik şirketle­riyle kontratları güzelleştirdik. 21 bin otele mecburî lisans kap­samına aldırdık” dedi.

Yurt dışından toplanan telif 13 milyon euro

CİCAC bilgilerine nazaran önü­müzdeki 2 yıl içinde telif geti­risi olan ülkeler sıralamasın­da birinci 20’nin içinde olacak­larını söyleyen Ergül, Türk müziğinin repertuarının en fazla olduğu Irak, Kıbrıs, Ko­sova, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan’da MESAM tem­silciliği açarak telif toplamak istediklerini belirtti. 2021’de toplanan 86 milyon liranın yüzde 10’unun yurt dışından toplanan telif oldu­ğunu belirten Er­gül, “Bugün İspanya’dan 1 milyon 150 bin euro üzere bir para alıyoruz. MESAM telif ge­lirlerinin içinde yurt dışı geli­ri yüzde 30-35’ine tekabül edi­yor. 13 milyon euro telif toplu­yoruz” diye konuştu.

Yıllık 35 milyon TL telif alan var

MESAM’ın birçok ülkede takip sistemi kurduğunu belirten Recep Ergül, “Hangi ülkede ne kadar dizilerimiz izleniyor? Repertuvarımız ne kadar kullanılıyor? 3 aşağı 5 üst biz bu datalarla gidip mukaveleleri gözden geçiriyor, yine yapılandırıyoruz. Ülkemizde diziler 3 saat boyunca ekranda. Lakin dünyada dizilerimiz 45 dakika kısımlar halinde yayınlanıyor. Hasebiyle bunun müziklerini yapan arkadaşlarımız hem Türkiye’de hem dünyada kıymetli ölçüde telif alıyor. Yani yıllık ortalama 5 ile 35 milyon ortasında telif alanlar var” diye konuştu.

Ferdi Tayfur’un telif gelirine bloke kondu

Ferdi Tayfur’un 35 milyon TL telif geliri olduğu savının yanlış olduğunu belirten Ergül, “30 milyon TL alan dizi müziği imalcileri var. Tayfur bunların ortasında değil. Hatırı sayılır bir sayı alıyor. Benim müziklerimi herkes okuyabilir açıklaması vardı. Biz de onu basından öğrenince çabucak didik didik ettik. Tayfur’dan gelen dilekçelere baktığımızda bu türlü bir şey göremedik. O yüzden yani müzikleri okuyacak olanlar aileden müsaade almak zorunda” dedi.

Tayfur’un telif gelirinin mahkemelik olduğunu belirten Ergül şunları anlattı; “Geliri mahkemelik oldu. Yani kimden müsaade alacaklar? Ferdi Bey’in vasiyeti açıklandı. Tüm telif gelirini yeğeni Nilüfer Hanım’a bıraktığı görülüyor. Lakin ailesi ona itiraz edince mahkemelik oldular. Mahkeme telif gelirlerine bloke koydu. Bu bizi üzen bir durum. Zira bloke olmuş teliflere rastgele bir yasa gereği bir faiz tahakkuk etmediği için de bir hukuk davasının 5-10 yıl süreceğini varsayarsak para pul oluyor.”

“Rapçiler ikinci sırada Kürtçe inanılmaz dinleniyor”

Meslek birlikleri üyeleri ortasında en fazla telif alanların dizi ve sinema müziği yapanların olduğuna dikkat çeken Ergül şunları anlattı; “İkinci sırada ve şu anda yalnızca Türkiye’de değil tüm dünyadaki bir trend var. Rap müziği yapanlar ikinci sırada yerini alıyor. Üçüncü sırada pop müzik, rock müzik üzere müzik çeşitleri var. Halk müziği mütevazi de olsa bir yer bulabiliyor lakin Türk sanat müziği neredeyse artık hiç yok denecek kadar azalmış durumda. Müzik ne kadar kullanılırsa sonuca nazaran telif tahakkuk ediyor.” Kürtçe müziğin tüm dünyada inanılmaz derecede dinlendiğini belirten Ergül, “Kürtçe müzik yapanların da genlerinde bu türlü bir sanatsal bir özellik, yaratı var. Birden fazla da MESAM üyesi” diye konuştu.