Bir damlası bir ömür
Başak Işık GÖKÇAM
İklim krizinin en fazla etkilediği kesimlerden biri; arıcılık. Bir yandan çok sıcaklar ve kuraklık nedeniyle artan orman yangınlarıyla mücadele ediyor, bir yandan kuraklık sonucu sayısı giderek azalan endemik bitkilerin yok oluşundan etkileniyor. Bunlarla da kalmıyor, yaşanan iklim değişiklikleri, arıların yanılmasına neden olup, hasat devirlerinin bile değişmesine ortam hazırlıyor.
Farklı sektörlerdeki şirketler yatırım odaklı büyüme amaçlarını duyururken, 1995 yılından bu yana kendini arıcılığa adayan Sezen ailesinin Adana Kozan’da “Sır-Sabır-Armağan” mottosuyla kurduğu Anavarza Bal’ın büyümesi, tabir-i caizse arıların işçiliğine yani tabiatın akışına bağlı.
Türkiye’de en fazla bal üretiminin Kozan’da gerçekleştiğini söyleyen Anavarza Bal CEO’su Can Sezen, “Arıcılıkta birinci 3’te Adana, Muğla ve Ordu vilayetleri geliyor. Kozan da Adana’da ilçe bazında önemli değere sahip. Bölgede yaklaşık 2 bin 500 arıcı ailesi yaşıyor. Bölgedeki arıcılar başta olmak üzere Türkiye’nin her yerinden bal alıyoruz. Bunun nedeni Türkiye’de gezici arıcılığın olmasıdır. Yani arıcılar devir periyot 6-7 ay boyunca Türkiye’nin her yerini gezerek, hasat yaparlar. Adana’daki en büyük geçim kaynaklarından biridir arıcılık” dedi.
Arı pestisitli bitkiye konduysa?
Yol kenarlarında satılan hatta petek halindeki balların tüketiminin sakıncalı olduğunu söyleyen Sezen, “Bu ballar doğal olarak üretiliyor olsa dahi bir arı 5 kilometrekarelik alanda uçtuğu için onun uçtuğu alanda kullanılan pestisit var mı, yol kenarında kurşunlu yere mi kondu, tarım ilacı yapılan bir bölgedeki çiçeğe kondu mu bilemezsiniz. Laboratuvarlardaki tahliller süzme balda yapılabildiği için petek bal tüketimini de bilinmeyen markalardan bal alınmasını da tüketicilere tavsiye etmiyorum” dedi.
Hasat devirlerinde ‘iklim krizi’ kayması
Artan sıcaklıkların arıcılıkta hasat devrine tesir ettiğini söyleyen Anavarza Bal CEO’su Can Sezen, “Arı, tabiatta gezerken muhakkak bir ısıda hareket edebildiği için o ısının yükselmesi de arıya ziyan veriyor. Örneğin Trakya Bölgesi’nde hasat temmuz sonuna yanlışsız yapılırken, artık temmuz başına gerçek kaydı. Bu şimdi iklim krizinin şu anki yansıması. İlerde daha büyük tesirler göreceğiz. Bu nedenle de yeni koşullara nazaran ırk çalışması yapılması gerekiyor” teklifinde bulundu.
“Kıymetini biliniz, ziyan etmeyiniz”
Bal israfı konusunda da bilhassa hassas olunması gerektiğine vurgu yapan Anavarza Bal CEO’su Can Sezen, “Bir arı hayatı boyunca çay kaşığının 12’de 1’i kadar bal üretebiliyor. Yani tabakta bırakılan o bir damla bal, bir arının ömrünün karşılığı. O yüzden biz kapaklarımızda ‘Kıymetini biliniz, ziyan etmeyiniz’ yazıyoruz. Lütfen tabakta bal tüketirken o bir damlanın bir arının ömrü olduğunu hatırlayarak tüketiniz” değerlendirmesinde bulundu.
Arılar randımanı artırıyor
Arıların olduğu bölgedeki bitkilerde randıman artışına tesir ettiğini de belirten Anavarza Bal CEO’su Can Sezen, “Örneğin Amerika’da badem bahçelerinde arıların olması yüzde 55’e yakın randıman artışı sağlıyor. Arıların polen taşıyıcı özelliği, çiçeklenme ve meyve oluşumunda katkı sağlıyor. Ancak bu noktada farkındalık neredeyse yok.
Bizde arı var diye ilaçlama yapanlar var. Bunlar çok yanlış uygulamalar. Pestisit ve ilaçlamalar arıların vefatına sebep oluyor. Bu bahiste şuurlu olan beşerler özel olarak ektiği bahçesinde arı olmasını talep ediyor. Zira biliyor ki arılar olursa, kendi randımanı artacak. Biz bu mevzuda da çiftçileri bilgilendirmek için çeşitli eğitimler düzenliyoruz” dedi.
