Yönetim kurullarında yüzde 40 kadın kotası için kanun teklifi

TBMM Başkanvekili ve CHP Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, Borsa İstanbul’da süreç gören anonim şirketlerin idare heyetlerinde bayan üye oranının en az yüzde 40 olmasını mecburî hale getirilmesini öneren kanun teklifini Meclis Başkanlığına sundu.

Karaca’nın imzasını taşıyan kanun teklifinin münasebetinde, Türkiye’de bayanların iş gücü piyasasına iştiraki ve üst seviye yönetici konumlarına erişiminin, erkeklere kıyasla düşük düzeyde olduğuna dikkati çekildi.

“Kadınlar karar alma süreçlerinde gereğince kelam sahibi olamıyor”

Yönetim kurulu üyeliklerinde ve yönetici durumlarda cinsiyet temelli ayrımcılığın önlenmesine yönelik çalışmaların, bayan ve erkeklerin iş gücü piyasasındaki dağılımları düşünüldüğünde yetersiz pozisyonda olduğu belirtilen münasebette, Anayasa’nın 10’uncu unsurunun, cinsiyete dayalı ayrımcılığı yasakladığı ve devlete eşitliği sağlama misyonu verdiği hatırlatıldı.

Devletin, bu yükümlülüğünü yerine getirirken, özel dalda de cinsiyet eşitliğini teşvik edici önlemler almakla sorumlu olduğu vurgulanan münasebette, şunlar kaydedildi:

“Günümüzde, bayanların idare konseylerindeki temsili yetersiz kalmakta ve bayanlar iş dünyasındaki karar alma süreçlerinde gereğince kelam sahibi olamamaktadır.

2024 datalarına nazaran, Borsa İstanbul’da süreç gören şirketlerin idare konseylerindeki bayan oranı sırf yüzde 18,7’dir. Bu oran, bayanların eğitim düzeylerinin yükselmesine, iş hayatındaki başarılarına ve toplumsal dönüşüme karşın, yönetici durumlarında önemli bir ayrımcılığa maruz kaldığını göstermektedir.

Ayrıca, 191 şirketin idare konseyinde hala hiçbir bayan üye bulunmamaktadır ve bu durum, toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında önemli bir yapısal sorunu işaret etmektedir. İş gücü piyasasında, 2024 yılı Aralık ayı prestijiyle bayanların iş gücüne iştirak oranı yüzde 35,9, istihdam oranı yüzde 31,7 ve işsizlik oranı yüzde 11,7 olarak kaydedilmiştir. Erkeklerde iş gücüne iştirak oranı yüzde 71,1, istihdam oranı yüzde 65,9 ve işsizlik oranı yüzde 7,3’tür.”

“Kadın temsili bir tercih değil, demokratik bir zorunluluktur”

Borsa İstanbul’da süreç gören anonim şirketlerin idare heyetlerinde bayan temsil oranının en az yüzde 40 olması istikametinde bir düzenleme yapılmasının, Anayasa’nın eşitlik prensibiyle, Türkiye’nin taraf olduğu memleketler arası mukavelelerle ve ekonomik sürdürülebilirlik prensipleriyle direkt örtüştüğü aktarılan münasebette, düzenlemenin, bayanların iş dünyasındaki görünürlüğünün artırılması, toplumsal cinsiyet eşitliğini kurumsallaştırmak için değerli bir adım olacağının altı çizildi.

Kadın temsili konusunda bağlayıcı bir oran belirlenmemesi durumunda, mevcut eşitsizliklerin yapısal hale geleceğine ve toplumsal adaletin daha da gecikeceğine işaret edilen münasebette, “İşbu teklifle, Türk Ticaret Kanunu’na eklenecek bu karar, sadece bayanların haklarını korumak için değil, Türkiye’nin ekonomik ve toplumsal kalkınmasını hızlandırmak için de istihdamı arttırıcı bir düzenleme niteliği taşımaktadır. Bayan temsili bir tercih değil, demokratik bir zorunluluktur.” tabirlerine yer verildi.