Gümrükler yükseliyor herkes alternatif arıyor

Recep ERÇİN

Şikago’da 125.’si düzenlenen Inspired Home Show’a sohbet ettiğimiz Türk firmaları kendilerini ziyaret eden her iştirakçinin alternatif tedarikçi arayışında olduğunu anlattı. İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği’nin (İDDMİB) davetlisi olarak bulunduğunuz fuarda 24 iştirakçi Türk firmasından kimilerinin temsilcileri ile sohbet etme fırsatı bulduk. Türkiye’den iki basın mensubu olarak fuarın birinci günü olan 2 Mart’ta müşahede yaptığımız fuarda sorularımızı yanıtlayan firmalar, yeni kur düzeylerinin pazarlardaki rekabet güçlerini zayıflattığı söz ettiler.

Gondol: ABD’de geometrik büyüme fırsatı var

“Kurun sabit kalması ve görece maliyetlerin artması ihracatçıları olumsuz etkiliyor” diyen Gondol İhracat Müdürü Yavuz Uysal, “2024 biraz tatsız geçti lakin son üç yılda ihracatımızda ABD’nin hissesi yüzde 1’den yüzde 3’e çıktı. On yıl evvel de buraya geliyorduk fakat eser yelpazemiz uygun değildi. Kalıpları değiştirdik, buraya özel eserler yaptık.

Tj Maxx ile çalışmaya başladık. Buradaki zincir marketler, Wallmart akreditasyonuna da sahip olduğumuzu görünce ilgi gösteriyorlar. Alıcı gelip eseri görüyor burada fakat eseri hakikaten sen mi üretiyorsun vs. bilmek isterler. Firmaya güvenmediklerinde sipariş vermezler. ABD çok büyük pazar. Bilmediğimiz bir alıcı geliyor bir bakıyorsunuz 3 bin mağazası var.

ABD pazarı katlamalı fırsat sunuyor. Burada geometrik büyüme fırsatı var. Kanada’dan, Meksika’dan, Güney Amerika’dan, Porto Riko’dan birçok ülke gelmiş buraya; B ve C planlarına bizi dahil etmek istiyorlar. Amerikalılar, Çin’e alternatif arıyor, onun dışındakiler de ABD’ye alternatif arıyor. Hepsi birbirine karşı vergileri artırdığı için” bilgilerini verdi.

Mehtap: Durum Türkiye lehine görünüyor

Fuardaki müşahedelerini sorduğumuzda İDDMİB Yönetim Kurulu Üyesi, Mehtap Mutfak Eşyaları Yönetim Kurulu Lideri Mehmet Öncel, “Trump siyasetlerinin piyasalar üzerinde olumsuz tesirleri oluşmuş. Mal tedarikçileri hangi kaidelerde, hangi vergilerde, nereden gelecek malları alabileceklerine tam emin değiller. Bunun için siparişleri olsa da çekimser davranıyorlar.

Bu Çekimserlik hangi ülkeye, hangi vergilerin konulacağını netleşmemiş olmasından kaynaklanıyor. Bilinen bir şey Çin’in üzerindeki vergilerin gün geçtikçe artması. Bu bizler için bir avantaj üzere gözüküyor şu anda ama bununla ilgili de müşteride net bir kanaat oluşmuş değil. An prestijiyle bakıldığında durum Türkiye lehine olarak gözüküyor ancak kararlar bir an evvel netleşir, uygulamada hangi formda uygulanacağını belirlenirse bundan sonra süratli bir biçimde işlerini açılması ihtimali büyük gözüküyor” sözlerini kullandı.

Qlux Ideas: ABD’yi eyalet eyalet çalışmak lazım

Üretiminin yüzde 65’ini 90’a yakın ülkeye ihraç eden Qlux Ideas Genel Müdürü Burak Önder, “Çin’in ABD pazarına ihracatında yüzde 11 civarında azalış oldu. Bu da Türkiye üzere ülkelere kapı açtı. ABD’yi tek bir ülke olarak değil eyalet eyalet çalışmak lazım. 13-14 yıldır bu pazara eser satıyoruz. Pandemiden bu yana ABD’ye ihracatımızda artış var. ABD’nin Çin’e karşı uyguladığı engelleyici siyasetler önümüzü açsa da kapasite ve rekabetçilik meselemiz var.

Kısa vadede kur değerli bir enstrüman fakat yalnızca kur kâfi değil. Rekabetçilikte düzey atlanması lazım. Türkiye’nin farklı kaslarını güçlendirmesi lazım” tabirlerini kullandı. Türk konut ve mutfak eşyaları bölümü özelinde en çok plastik ve cam eşyaların ABD pazarında talep gördüğünü kaydeden Burak Başkan, “Trump vergileri konusunda çok telaşlı değilim. Meksika ve Kanada’ya farklı nedenlerden ek vergi koydu. Avrupa ile farklı sıkıntıları var ve dış açık veriyor. Almanya ihracatını yüzde 3 artırmış ve 70 milyar avro fazla vermiş.

Bizim ABD ile istikrarlı o yüzden ticari manada bize bir mani beklemiyorum. Başarılı olmak için finansman da gerekiyor. Türkiye’den buraya 45-60 günde eser geliyor. Beş konteyner yüklüyorsunuz, bir o kadar fabrikanın siparişte olması lazım, bir o kadar da adamın deposunda olması lazım. Burada finansman devreye giriyor. İşletme sermayesi manasında finansman, uzak pazarlardaki ihracat performansında kıymetli bir unsur” bildirileri verdi.

“Cumhurbaşkanımızdan ‘Trump muafiyeti’ rica ediyoruz”

Avşar Emaye Genel Müdürü Murat Tabak, “Ciromuzun % 12-13’ü ABD’den geliyor.. Aldi ile bir devir çalıştık ancak şu anda maliyetler ve kur dezavantajı yüzünden bunu kaybettik” sözlerini kullandı. “Trump vergisi meçhullüğü yüzünden şu anda müşterilerimiz siparişleri beklemeye aldı” diyen Tabak, “Daha evvelki Trump devrinde olduğu üzere hem alüminyum hem çelik hem de emaye kesimlerinin ek gümrük vergisinden muaf tutulmasını istiyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın, Trump ile yapacağı görüşmede bu mevzuyu gündeme getirmesini rica ediyoruz. ABD ve AB pazarı için onların istediği kriterlerde sertifika verecek test merkezimiz yok. Testleri Çin yahut Hindistan’da gidip yaptırıyoruz. Bir akredite test merkezine gereksinimimiz var” görüşlerini lisana getirdi.

“Çinlilerle ortak üretim yapıp Çin ile rekabet edeceğiz”

Şanlıurfa’dan 40 ülkeye ihracat yapan Termomug’un CEO’su Mehmet Nuri Yılmaz, “ABD, termos ve vakumlu şişeler kümesinde dünya üretiminin yüzde 30’dan fazlasını tüketiyor. Çin harici bir firma olduğumuz için Amerikalıların dikkatini çekiyoruz. Eser kümesi üretimi dünyada Çin bazlı. Türkiye de Çin’den alıyordu on yıl evvel. Biz üretime başlayınca yüzde 55- 60 yerlileştirdik. Şanlıurfa’da Çinlilerle birlikte yeni bir tesis kuruyoruz.

Onlarla birlikte milletlerarası arenada Çin ile rekabet edeceğiz. Günlük 10 bin adet üretim yapıyoruz. Yeni yatırımla 50 bine çıkacak. Çinliler dünyada kendilerine karşı artan korumacılık nedeniyle farklı bir çıkar yolu görmüyorlar; birçok kesimde Çinli üreticiler Vietnam ve Tayland ekseninde gidip geliyorlar. Bizim ortağımız da orada yatırım yapacak iken Türkiye’de yatırım yaptı” dedi.

“Bayrampaşa’dan Şili’ye akrilik tedarik ediyoruz”

Fuarda konuştuğumuz DEPA Kitchenware İhracat Müdürü Demet Zanburkan Üsküdar, şunları anlattı: “Bayrampaşa’da üretim yapıyoruz. En büyük rakibimiz Tayvan. Camın alternatifi akrilik eserler üretiyoruz. 74 ülkeye ihracat yapıyoruz, yüklü Meksika, Kolombiya, Ekvator, Şili, Arjantin ve Panama. İhracatımızın % 30’u ise Kuzey Amerika’ya. % 80’e yakını ABD’ye. Akrilik eserler bu kıtada düzenlemelerden ötürü tercih ediliyor. Zira okyanus kenarında, bahçede vs cam yasak. Çin’in bu alandaki eserleri ucuz kümede. Wallmart Mexico’da varız. ABD, Avustralya ve Kanada’daki Tj Maxx’in tüm mağazalarına eser veriyoruz. Camdan bir limon sıkacağı 20-25 cent, bizde indirimli fiyat 55-60 cent.”