Büyük merkez bankaları şubatta faiz indirimine gitti
Dünya genelinde enflasyon-resesyon ikilemi devam ediyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın korumacı ticari siyasetlerinin global ticareti aksatabileceği ve ticaret savaşlarını derinleştirebileceğine ait telaşlar merkez bankalarının siyasetleri üzerinde tesirli oluyor.
Birçok merkez bankası Trump’ın tarife tehditlerini üst istikametli risklerinin ortasında sıralarken, enflasyonla çabadaki pozisyonlarına nazaran para siyasetlerinde düzenlemeler yapmayı sürdürüyor.
Şubat ayında BoE, Avustralya Merkez Bankası, Yeni Zelanda Merkez Bankası, Güney Kore Merkez Bankası ve Çekya Merkez Bankası faiz indirimine gitti.
Rusya Merkez Bankası (CBR), Macaristan Merkez Bankası (MNB) ve Polonya Merkez Bankası ise siyaset faizini sabit bıraktı.
BoE de faiz indirimine gitti
İngiltere’de BoE, yılın birinci para siyaseti kararında siyaset faizini beklentiler dahilinde 25 baz puan indirerek yüzde 4,5’e çekti.
Bankadan yapılan açıklamaya göre, Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında BoE Başkanı Andrew Bailey dahil olmak üzere 7 üye siyaset faizinin 25 baz puan düşürülmesi tarafında oy kullandı, 2 üye ise 50 baz puan indirim yapılması istikametinde görüş bildirdi.
Karara ait yapılan açıklamada, İngiltere’de yıllık enflasyonun geçen yılın son çeyreğinde yüzde 2,5 düzeyinde gerçekleştiği anımsatılarak, enflasyonist baskıların hafiflemesine karşın hala yüksek olduğu kaydedildi.
İç baskıların azalmasına karşın global güç maliyetlerinin artmasının enflasyonu artıracağı belirtilen açıklamada, Konseyin, enflasyon konusundaki işaretleri yakından takip edeceği tabir edildi.
Açıklamada, enflasyonun sürdürülebilir formda yüzde 2 gayesine geri döndürülmesinin desteklenmesi için faiz oranının yüzde 4,5’e düşürülmesi kanaatine varıldığına işaret edildi.
BoE Başkanı Bailey, “İngiltere ekonomisini ve global gelişmeleri yakından takip edeceğiz. Faiz oranlarını daha fazla düşürmek için kademeli ve dikkatli bir yaklaşım benimseyeceğiz.” değerlendirmesinde bulundu.
Banka, geçen yıl ağustos ve kasım olmak üzere iki seferde toplam 50 baz puan faiz indirmişti. Öte yandan, BoE’nin bir sonraki faiz kararı 20 Mart’ta açıklanacak.
Avustralya Merkez Bankası da faiz indirdi
Avustralya Merkez Bankası, ülkedeki güç kaybeden enflasyona paralel olarak Ekim 2020’den bu yana birinci kere referans faiz oranını 25 baz puan düşürerek yüzde 4,35’ten yüzde 4,1’e çekti.
Bankadan yapılan açıklamada, enflasyonun, 2022’deki doruktan bu yana değerli ölçüde düştüğü kaydedilerek, enflasyonist baskıların beklenenden daha süratli azalması ve fiyat artışlarındaki baskıların düşmesinin enflasyonun sürdürülebilir bir formda yüzde 2-3 olan gaye aralığına gerçek hareket ettiğine dair itimat verdiği söz edildi.
Yukarı taraflı riskler devam ettiği bildirilen açıklamada iş gücü piyasası datalarının beklenmedik formda güçlü olduğu belirtilerek, şuranın daha fazla siyaset gevşetme konusunda temkinli olmaya devam edeceği aktarıldı.
Yeni Zelanda Merkez Bankası da şubatta faiz indirimine giderek yüzde 4,25 olan siyaset faizini 50 baz puan düşürerek 3,75 düzeyine indirdi. Kelam konusu karar bankanın bu yıl almış olduğu birinci indirim kararı oldu.
Bankadan yapılan açıklamada, yıllık tüketici enflasyonunun, Bankanın yüzde 1 ila 3 amaç bandında kalmaya devam ettiği vurgulanarak, ekonomik görünümün, enflasyonun orta vadede hedeflenen bantta kalmasıyla dengeli olduğu ve bunun da indirimler konusunda inanç verdiği lisana getirildi.
Güney Kore Merkez Bankası beklentiler dahilinde faiz indirdi
Güney Kore Merkez Bankası şubat ayında siyaset faizini beklentiler dahilinde 25 baz puan indirerek yüzde 2,75 düzeyine çekti.
Bankadan yapılan açıklamada, hanehalkı borcunda devam eden yavaşlamayla birlikte enflasyonun dengelendiği tabir edilerek, büyümede yavaşlamanın beklendiği, bu nedenle faiz oranını daha da düşürmenin ve iktisat üzerindeki aşağı istikametli baskıyı hafifletmenin uygun olduğuna karar verildiği bildirildi.
Ülkede tüketici enflasyonunun, global petrol fiyatlarındaki ve döviz kurlarındaki artışın tesiriyle ocak ayında yüzde 2,2’ye yükseldiği, lakin çekirdek enflasyonun yüzde 1,9’luk istikrar eğilimini sürdürdüğü vurgulanan açıklamada yurt içi ekonomik büyümenin bir müddet düşük kalması öngörüldüğü ve finansal istikrara ait olarak, hanehalkı borcundaki yavaşlama eğiliminin devam etmesinin beklendiği kaydedildi.
Rusya, siyaset faizini sabit bıraktı
Rusya tarafında CBR ise şubat ayında siyaset faizini beklentiler dahilinde yüzde 21’de sabit bıraktı. Bankadan yapılan açıklamada, enflasyonist baskının yüksek seyretmeye devam ettiğine vurgu yapıldı.
İç talepteki büyümenin, mal ve hizmet arzındaki genişlemeyi kıymetli ölçüde geride bıraktığına işaret edilen açıklamada, kredi faaliyetlerindeki soğumanın ise daha bariz hale geldiği belirtildi.
Açıklamada, sıkı para siyaseti ve kredilerdeki soğumanın, enflasyon amacına 2026 yılı prestijiyle ulaşılmasını mümkün kılmasının beklendiği tabir edildi.
CBR Başkanı Elvira Nabiullina, karar sonrası yaptığı açıklamada, Rus ekonomisindeki çok ısınma devrinden çıkarken büyümenin yavaşlamasının doğal bir süreç olduğunu lisana getirerek, “Bizim misyonumuz, iktisadın sürdürülebilir büyüme ve düşük enflasyon oranlarına ulaşarak yumuşak iniş yaşamasıdır.” dedi.
Rus ekonomisindeki büyümenin 2024’ün son çeyreğinde hızlandığına işaret eden Nabiullina, “Enflasyonla birlikte çok ısınmanın değerli bir göstergesi de iş gücü piyasasıdır. İş gücü piyasasındaki açıklar devam ediyor lakin olağanlaşmaya başladığına dair sinyaller geliyor.” diye konuştu.
Şirketlerin işe alım planlarını ve maaş artışlarını geçen yıla kıyasla azalttığını anlatan Nabiullina, 2025’e beklediklerinden daha güçlü bir iç taleple girdiklerini söyledi.
Diğer merkez bankalarının faiz kararları
Çekya Merkez Bankası yılın birinci para siyaseti kararında faiz indirimlerine devam etti. Son olarak Ekim 2024’te temel faiz oranlarını 25 baz puan düşüren banka, şubatta iki hafta vadeli repo faiz oranını 25 baz puan indirerek yüzde 3,75’e çekti.
Macaristan tarafında MNB siyaset faizini şubat ayında da piyasa beklentileri doğrultusunda değiştirmeyerek yüzde 6,50 düzeyinde sabit bıraktı.
Bankadan yapılan açıklamada, ocak ayında tüketici enflasyonunun yıllık bazda yüzde 5,5 artarak beklentileri aştığı kaydedilerek, hanehalkı enflasyon beklentilerinin yüksek düzeyde kalmaya devam ettiği aktarıldı.
Dezenflasyonist eğilimin birinci çeyrekte tekrar başlamasının beklendiği söz edilen açıklamada, dezenflasyonun, geçen yıla kıyasla ilkbaharda piyasa hizmetlerinde daha ölçülü tekrar fiyatlandırmalarla desteklenmesi mümkünken, vergi sistemindeki değişiklikler ve geçen yılın sonunda döviz kurunun bedel kaybetmesiyle yavaşlamasının beklendiği belirtildi.
Polonya Merkez Bankası da şubat ayında siyaset faizini varsayımlara paralel formda sabit bırakarak yüzde 5,75 düzeyinde tuttu.
Yapılan basın açıklamasında, besin ve güç fiyatlarından arındırılmış enflasyonun, temel olarak hizmet fiyatlarındaki yüksek büyüme nedeniyle yüksek kalmaya devam ettiği vurgulanarak, “Önümüzdeki çeyreklerde enflasyon, güç fiyatlarındaki artışların yanı sıra ÖTV ve yönetilen hizmet fiyatlarındaki artışların tesirleriyle hedeflenen enflasyonun bariz formda üzerinde kalacak.” tabiri kullanıldı.
