Zelenskiy’den kritik ABD-Rusya görüşmesine sert eleştiri! ‘Biz bu müzakere masasının neresindeyiz?’

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Ankara Esenboğa Havalimanı‘nda, (dün Türkiye’den ayrılmadan önce) gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Zelenskiy, ABD’nin Rusya ile bağ kurmasının ABD’nin kendi kararı olduğunu açıklarken “Onların (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin’i politik izolasyondan çıkardıklarını gözlemliyoruz fakat bu onların kararı, görüşüyorlar” dedi.

“Bu müzakere masasının neresindeyiz?”

Savaşın bitmesi için yapılan müzakerelerde Ukrayna’nın yer almamasını eleştiren Zelenskiy, “Savaşın bitmesine ait planlarımız bunlar dendiğinde, bu bizde sorular yaratıyor. Biz neredeyiz? Bu müzakere masasının neresindeyiz? Bu savaş Ukrayna’nın içinde gerçekleşiyor. Putin, Ukraynalıları öldürüyor, ABD’lileri değil. Avrupalılar da değil, Ukraynalılar ölüyor” açıklamasında bulundu.

Ukrayna olmadan müzakere yapılamayacağının altını çizen Zelenskiy, “Siz istediğinizi görüşebilirsiniz lakin biz olmaksızın bizim hakkımızda görüşürseniz bunu kabul etmeyeceğiz diye net bir formda tabir ediyoruz” tabirini kullandı.

“Trump’ın da daha çok yanımızda olmasını isterim”

Zelenskiy, ABD’nin Ukrayna’nın yanında olduğunu düşündüğünü paylaşarak, “Sayın (ABD Başkanı Donald) Trump’ın da daha çok yanımızda olmasını isterim. ABD’den hem Cumhuriyetçiler hem Demokratların birçoğu iki partili sistemde bizi destekliyorlar. Elbette bu takviyesi kaybetmek istemiyorum” dedi. Trump’ın savaşı bitireceğine ait vaadinin gerçekleşmesini istediklerini lisana getiren Zelenskiy, süreci gözlemleyeceklerini söyledi.

Zelenskiy, Ukrayna’nın işgal altındaki bölgelerinin kurtarılması ve doğal kaynak yataklarının korunması durumunda yatırımlara açık olacaklarını vurgulayarak, “Biz rastgele bir kıta için ham husus merkezi olmak istemiyoruz. Burada dost, partner olmak bir etken olmayacak. Bizim anayasamızda yazıyor. Ben Cumhurbaşkanı olarak anayasayı ihlal etmek istemiyorum. Ben topraklarımı, çıkarlarımızı koruyacağım” sözlerini kullandı.

“Toprak bütünlüğü her vakit desteklenmeli”

Zelenskiy, her ne olursa olsun milletlerarası hukuk, egemenlik ve toprak bütünlüğünün her vakit desteklenmesi gerektiğine işaret ederek, “Söz konusu, on binlerce, yüz binlerce insanın hayatını kaybetmesi, yetimlerin olması, meskenlerin yıkılmasıdır. Bu nedenle bu vesileyle aslında meskeninizde ülkenizde Ukraynalı yetim çocukların ağırlanmasından ötürü teşekkür etmek isterim” diye konuştu. Devlet Başkanı Zelenskiy, en yakın vakitte savaşın bitmesini istediklerini belirterek, şunları söyledi:

“Biz adil bir barış, kalıcı bir barış, sürdürülebilir bir barış istiyoruz. Mevtin tekrar ülkemize gelmesini istemiyoruz. Yeni Suriye olmasını istemiyoruz. Bütün bunları istemiyoruz. Bütün bunları istemememiz epey adil bir duruş. Bütün katiller cezalandırılmalıdır. Bütün bu noktalarda en değerli şeylerden biri bize nitekim de güvenlik garantileri verebilecek beşerlerle ilerlemeliyiz, ülkelerle ilerlemeliyiz. Şayet bu savaşın bitmesi değil, ateşkesin yaşanmasıysa, bu da elbette savaşın sıcak evresinin tamamlanmasına ait kıymetli bir adım”

“Avrupa Birliği üzere büyük bir pazara katılmalıyız”

Zelenskiy, ABD Başkanı Donald Trump’la da savaşın sona erdirilmesi konusunda konuştuklarını söyleyerek, “Her vakit göz önünde bulundurmak gerekir ki Putin kandırabilir. Minsk Muahedeleri sonrasında biz de Fransa’da onunla anlaşmıştık. Ateşkes olacaktı. Meğer o bunu bozdu ve yeniden savaşı başlattı” dedi.

Yeniden bir savaşın başlamaması için Ukrayna’nın NATO üyeliğine değinen Zelenskiy, “Cumhurbaşkanı Erdoğan da bunu biliyor ve kendisi de Ukrayna’nın gelecekteki NATO üyeliğini desteklediğini tabir etti. O bunun kıymetini anlıyor ve Avrupa’daki birçok kişi de bunu anlıyor. Avrupa başkanlarının yüzde 99’u bizim NATO üyeliğimizi destekliyor. Slovakya, Macaristan, Almanya ve ABD şimdi desteklemiyor. Lakin herkesin fikrini etkileyen ABD etkeni var, bunu biliyoruz” diye konuştu.

Zelenskiy, “Eğer NATO olmayacaksa hangi garantilerden kelam edeceğiz?” diyerek, ülkesinin güçlü bir orduya sahip olduğunu fakat ordunun desteklenebilmesi için daima silah ve paraya gereksinim olduğunu vurguladı.

Ayrıca ekonomik güvenlik garantilerine de gereksinim duyduklarını belirten Zelenskiy, “Bunun için Avrupa Birliği üzere büyük bir pazara katılmalıyız” diye konuştu. Zelenskiy, herkesin Putin’in bir daha savaşa dönmeyeceğinden eminse Ukrayna’ya asker konuşlandırmasıyla ilgili şunları söyledi:

“Eğer herkes Putin’in bir daha savaşa dönmeyeceğinden eminse o vakit neden Ukrayna’ya kuvvetlerin yerleştirilmesinden çekiniyoruz? Sonuç olarak biz bunun tekrarlanmaması senaryosundan yola çıkıyoruz. Güvenlik garantilerinin bu boyutunu da Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan’la bugün görüştük.”

“Putin’le konuşmaktan hoşlanmam, biz düşmanız”

Zelenskiy, Ukrayna’nın birtakım beklentileri olduğunu belirterek, şöyle devam etti:

“Tam da bu nedenle müzakere masasında Putin şayet savaşa dönmek isterse onu durduracak beşerler olmalı. Ve bize gerçek, yalnızca kelamlar değil, somut güvenlik garantileri verebilecekler olmalı. Bu türlü bir diyaloğa biz hazırız. Diplomasinin ne olduğunu biliyoruz. Elbette Putin’le konuşmaktan pek hoşlanmam. Biz düşmanız ve düşmanlığımız devam ediyor. Lakin biz bu savaşı bitirmek için her şeyi yapacağız. Her şey partnerler ortasında açık bir bağlantıyla olmalı. Biz satranç oynayamayız. Zira her bir adımınız bu satrançta bazen onlarca, bazen yüzlerce, bazen binlerce insanın vefatına neden oluyor.”

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, ABD’nin Rusya’yla ikili ilgisine yönelik şunları söyledi:

“Ben bunu beğensem de beğenmesem de bu onların ikili işbirliği ve ABD’nin kendi kararı. Yoksa elbette onların politik izolasyondan Putin’i çıkardıklarını gözlemliyoruz fakat bu onların kararı, görüşüyorlar. Fakat ne vakit ‘Bizim savaşın bitmesine ait planlarımız bunlar’ denildiğinde bu bizde sorular yaratıyor. Biz neredeyiz? Bu müzakere masasının neresindeyiz? Bu savaş Ukrayna’nın içinde gerçekleşiyor. Putin Ukraynalıları öldürüyor, Amerikalıları değil, Avrupalıları da değil. Yeniden de öteki kimse ölmesin. Fakat bizim acımız çok büyük ve bu nedenle bizsiz müzakere edilemez. Siz istediğinizi görüşebilirsiniz lakin bizim hakkımızda biz olmaksızın görüşürseniz biz bunu kabul etmeyeceğiz diye net bir biçimde tabir ediyoruz. Bunun hayli adil olduğuna inanıyorum.”

Zelenskiy, savaşı sona erdirmek için yapılacak müzakerelerde hem Ukrayna hem de Rusya’nın masada olması gerektiğine işaret ederek, masada sadece Avrupa Birliği değil, Avrupa kıtasının da temsil edilmesi gerektiğini söyledi.

Müzakere masasında Avrupa’nın temsiline ait Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’la görüştüğünü belirten Zelenskiy, “Kendisi Avrupa Birliği başkanlarıyla görüşmüştü Fransa’da. Biliyorum birkaç görüşme daha olacak. Bugün yeniden Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüştüm ve haberimiz olmayan görüşmeleri dikkate almıyoruz” dedi.

“Bizi çağırmadılar”

Zelenskiy, Suudi Arabistan’ın başşehri Riyad’daki ABD-Rusya görüşmesine ait, “Görüşmenin tarihi benim oraya ziyaretimle denk gelmişti. Ben istemiyorum, bu bir oyun üzere görünsün. Bu bir oyun değil. Ukrayna için inancı kaybetmek istemiyoruz. Zira çok fazla tesadüf var. Bizi çağırmadılar” diye konuştu.

Temiz, şeffaf ve adil bir görüşme istediğini söyleyen Zelenskiy, “Bu benim istediğim tek şey. Bu şeffaflığı kaybetmek istemiyorum. Ben, partnerlerimiz bize güvenmesin istemiyorum. Bu oyunlar maalesef Ukraynalıların mental, ruhsal durumuna tesir ediyor. Ukraynalılar kandırılıyor üzere hissediyorlar. Ben halkımın hisleriyle oynanmasını istemiyorum” sözlerini kullandı.

Zelenskiy, Ukrayna olmadan savaşın bitirilmesine yönelik bir görüşmenin gerçekleştirilemeyeceğini söyleyerek, ABD’li yetkililerin yakın vakitte Kiev’e bir ziyarette bulunacaklarını ayrıyeten kendisinin de Trump ile görüşmeyi düşündüğünü söyledi.

“Seçim olmadığı sürece Cumhurbaşkanlığım meşrudur”

Putin’in Moskova idaresinin kendisinin legal bir başkan olmadığına ait tenkitlerine yönelik soruya Zelenskiy, şöyle cevap verdi:

“Ukrayna’daki şimdiki mevzuata nazaran savaş devam ederken rastgele bir seçim yapılamaz. Bu inanılmaz hal mevzuatında da yazıyor, anayasada da yazıyor. Anayasada diyor ki ‘Savaş durumu bitmeden rastgele bir seçim gerçekleşemez.’ Bu sanırım her ülkenin anayasasında vardır. Bütün vazifeleri mevcut Cumhurbaşkanı üstlenir ve gerçekleştirir. Bu nedenle ülkemizde seçim olmadığı sürece Cumhurbaşkanlığım yasaldır.

Eğer demokratik bir seçimden bahsediyorsak yurt dışında oldukları için 8,5 milyon insanın katılamayacağı bir seçimi nasıl kabul edebiliriz? Orada 8,5 milyon insanın oy verebilmesi için gerekli altyapı şimdi yok. Süreksiz olarak işgal altında olan bölgelerdekiler nasıl seçim yapabilecek? Şu an anayasamıza nazaran online bir seçim prosedürü öngörülmüyor. Cephe sınırındaki askerlerimiz nasıl oy verecek? Savaş durumu devam ettiği sürece askerler de kendi adaylarını hem Cumhurbaşkanlığı için hem parlamento için aday gösteremez. Bu nedenle bizim için bir seçim olsaydı biz askerlerin görüşlerini, haklarını göz arkası mı edeceğiz? Birebir vakitte cephe sınırına yakın yerlerdeki beşerler nasıl oy verecek?”

“Bir şeyi vereceksek bunun karşılığını almalıyız”

Zelenskiy, Ukrayna’da doğalgaz, petrol, doğal kaynaklar ve ender elementler olduğunu hatırlatarak, “Maalesef bunların bir kısmı işgal altında olan bölgelerde. Bu bölgeleri işgalden kurtarmalıyız. Şayet siz yaptırımlarla jeopolitik boyutta finansal olarak ondan ucuz güç kaynakları almazsanız, onların bankalarını kapatırsanız, iş dünyanızı Rusya’dan çekerseniz, yani birçok farklı boyutta onu zorlarsanız bu savaşı durdurmaya ve geri çekilmeye zorlarsınız. Artık partnerlerimizin anlaması gerekiyor ve bu talepte adil olduğumuzu düşünüyorum” dedi.

Güvenlik garantisi karşılığında ABD ile ender toprak elementi üzerine yatırım konusunda hazırlanan taslak evraka değinen Zelenskiy, “O taslakta güvenlik garantileri yoktu. Bu nedenle güvenlik garantileri olmaksızın adil olmayacak. Ben dedim ‘Bu evrak hazır değil, biz bunu imzalamayız. Siz bu dokümanın üzerinde çalışmaya devam edin, ben açığım. Ülkemize yatırım yapmanıza, doğal kaynaklarımıza yatırım yapmanıza her vakit açığım. Eminim ki bizim toplumumuz da bunu destekliyor, meclisimiz de bunu destekliyor.’ Fakat biz bir şeyi vereceksek bunun karşılığında bir şey almalıyız. Bence adalet dediğin budur. Şayet biz bunu koruyamazsak o vakit neyden bahsedeceğiz? Tam da bu aslında” diye konuştu.

Zelenskiy, NATO’nun güvenlik alanında öncü olduğunu fakat Avrupa’da NATO üyesi olmayan, güçlü orduya sahip ülkeler de bulunduğuna işaret etti.

Ülkesinin Avrupa’daki en büyük orduya sahip olduğunu belirten Zelenskiy, “Ukrayna’da savaş bittiği vakit, birleşik bir kuvvet muhtaçlığımız var. Ukrayna’da birbiriyle irtibatta olacak ve birbirini savunacak ülkelerin birleşmesi çok mantıklı olur. İnanıyorum ki Avrupa Birleşik Kuvvetleri için Ukrayna hoş bir başlangıç olur. Avrupa kıtası güçlü orduyla savunulmalıdır. Yalnızca birkaç ordu da değil, oraya herkes girmeli lakin girerken de güçlenmeli” tabirini kullandı.

“Türkiye ile işbirliğimiz sürecektir”

Kırım Tatarlarının esaretten kurtarılmasının da gündemde olduğunu belirten Zelenskiy, yalnızca dini inançlarından dolayı Rusya tarafından tutuklandıklarını söyledi. Zelenskiy, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın esirlerin özgür bırakılması konusunda daha evvel de yardımcı olduğunu tabir ederek, çok sayıda Ukraynalı esir olduğunu, onları geri getirmenin çok sıkıntı olduğunu ve kapsamlı bir esir takasının gerçekleştirilmesi gerektiğini vurguladı.

Türkiye ve Ukrayna’nın savunma sanayi alanında işbirliklerine değinen Zelenskiy, “Baykar’la ve Bayraktar’la görüştük. Ukrayna’da ofisleri açıldı ve karşılıklı satın almalar dışında da görüşüyoruz tabi. Çok fazla şirketimiz var uzak menzilli dron’lar üreten ve inanıyorum bu noktada Türkiye ile işbirliğimiz sürecektir. Bunun dışında Türkiye, Ukrayna Deniz Kuvvetleri için iki korvet inşa etti. Birinin inşası tamamlandı, oburu 2026’da olacak. Bütün bunları olağan somutlaştırmak, sürdürmek isteriz” dedi.

Zelenskiy, savaş nedeniyle kimi ortak projelerin güvenlik için daha yavaş ilerlediğine işaret ederek, “Rusların füzeleri, büsbütün bizim motor sanayimizi yok etmeye çalıştı ve bu Türkiye ve başka ülkelerle mukavelelerimizi etkileyecekti ve bu ülkelerle Rusya savaşmıyordu lakin etkileyecekti. Biz onlar ne kadar saldırsa da daima yenilendik ve çalışmalara devam ettik. Bu nedenle her türlü kaidede olumlu sonuca yönelik projeler devam edecek” diye konuştu.

“En değerlisi bu savaşın bir an evvel adil bir biçimde tamamlanması”

Türkiye ve Ukrayna’nın savaş devam ederken bile 6 milyar doların üzerinde bir ticaret hacmine sahip olduğunu belirten Zelenskiy, “Elbette 10 milyar dolar olmasını istiyoruz. Bilhassa Özgür Ticaret Mutabakatının onaylanması ardından bu gerçekleşecektir. Eminim bu mevzuda. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı Ukrayna’ya davet ettim ve dedim ki ‘Siz gelir gelmez hür ticaret muahedesi da yürürlüğe girmiş olacak” tabirlerini kullandı.

Zelenskiy, Karadeniz Tahıl Teşebbüsü Mutabakatı’na ait, “Bildiğiniz üzere bir koridorumuz vardı savaşın başından beri devam eden. Rusya, Karadeniz’i bloke etmişti. Lakin ardından Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın desteğiyle Türkiye ve Birleşmiş Milletler ile bu platformu oluşturduk. Ruslar vardı, Türkiye vardı, Birleşmiş Milletler ve Ukrayna vardı. Ve bu koridor iki taraftan da denetimler sayesinde devam edecekti. Sonrasında Rusya bu koridoru bloke etti. Zira Ukrayna’nın besin eserlerini dünyaya satması onlara besin pazarında tekelliği için mahzur olacaktı Asya ve Afrika’da. Tam da bu nedenle çıktılar bu platformdan ve tekrar farklı silah sistemleriyle bunu provoke etmeye başladılar ve akına başladılar” dedi.

“Ukrayna’nın para kazanması bloke edilecek”

Karadeniz’e komşu ülkelerle öbür bir deniz koridoru açıldığını söyleyen Zelenskiy, “Lojistik biraz daha uzadı bizim için. Daha değerliye mal oluyor lakin çok da değil. Evvelden besin eserleri sınırlaması vardı lakin biz güç, metalürji üzere mevzuları da dahil edebiliyoruz artık ve koridorun da çalıştığını düşünüyorum. Ancak Ukrayna’nın para kazanacağı her türlü teşebbüs savaş bitene kadar Ruslar tarafından bloke edilecektir” diye konuştu.

Ülkesinin geçirdiği bu süreçte hiç unutamadığı anlara ait konuşan Zelenskiy, şunları kaydetti:

“Ben bir babayım. Bilhassa Erdoğan’la görüştüğüm vakit bana torunlarını anlatır, ben de çocuklarımı anlatırım. Benim çocuklarım nasıl biliyor musun? Ukrayna’daki her çocuk üzere. Maalesef çocuklar olgunlaşmak zorunda kaldı savaş nedeniyle. Nasıl desem? Hakikaten de çocukluklarını kaybettiler. Çocuklukları alındı, yılları gitti. Olgunlaştılar, büyüdüler. Çok güçlü oldular. Lakin bu türlü şeyler, yani o çocuklukla, çocuğun gözündeki ışık, his kayboldu. Savaşın çocukları haline geldiler. Ukrayna’daki öteki bütün ebeveynler üzere ben de, Ukrayna’da eğitim görenler, örneğin oğlum, kızım çocuk değil artık. Neredeyse 21 yaşında üniversiteye gidiyor oğlum. Hepsi benimle Ukrayna’dalar. Hepimiz birlikteyiz ülkede. Elbette çok az görüşebiliyoruz güvenlik nedeniyle. Lakin görüştüğümüz vakit da hayatımın en keyifli günleri. ‘Babacım artık gidersen uzun mu sürecek geri gelmen? Biz seninle her dakikamızı bir arada geçirmek istiyoruz. Bu dakikaların biteceğini biliyoruz yahut saatler süratli geçecek, biliyoruz.’ diyorlar. Onlar için de benim için de bu vakit kâfi olmuyor.”