Merkez faizi indirdikçe konutta faiz ve limit gevşer

Julide Y. GÜRDAMAR

Göreve gelmesinin akabinde birinci ba­sın toplantısını dü­zenleyen Garanti BBVA Ge­nel Müdürü Mahmut Akten, gündemdeki bahislere de­ğindi. Akten, global geliş­melerin Türkiye’ye tesirleri ve bankacılık dalı ile Ga­ranti BBVA maksatlarını de­ğerlendirdi.

Merkez Banka­sı’nın her toplantıda bilgiye dönük karar vereceği vurgu­sunun kıymetli olduğunu lisana getiren Akten, daima 250- 500 baz puan siyaset fai­zi indirimi beklemedikleri­ne dikkat çekti. Konut kre­di faizlerinin düşüş seyrinin de siyaset faizindeki düşü­şe paralel gelişeceğine işa­ret eden Akten, “Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun konut kredi­sine yönelik limitlerinin ve konut kredi faizinin siyaset faizindeki indirime paralel gevşeyeceğin, limitlerin ile­ride kaldırılacağını düşünü­yoruz” dedi.

“Konutta düşüş vaktini bilemeyiz”

“Politika faizinin aşağı gel­mesiyle BDDK’nın limitle­rinin de gevşetilip kaldırıla­cağını düşünüyorum” diyen Mahmut Akten, “Konut kre­disi birinci konutta limitsiz tahsil ediliyor lakin yeniden de bu faiz­lerle uzun periyotlu kredi al­mak güç. Konut kredi faiz­lerinin ve limitlerin ne za­man aşağı geleceğine ait zamanlama vermek çok güç.

Enflasyonist ortamda bu du­rum enflasyondaki gidişat ve faizlerle ilintili. Biz mort­gage verirken 10 yıllık bo­no faizine bakıyoruz. Onun­la birlikte faizlerin de aşağı gelmesi lazım. Konut kredi­si kullanılabilmesi için çok daha önemli düşüş olması ge­rekiyor.

Ayrıca konut kredisi tale­binde tek gösterge faizler de­ğil konut arzının da artması lazım ki artacağını düşünü­yoruz. Arz arttıkça enflasyo­nist tesir de minimal olacak­tır” diye konuştu.

“Enflasyonda eski seviyeyi görmek 2-3 yılı bulur”

Enflasyon beklentilerinin süratle aşağı yanlışsız geldiğini anlatan Mahmut Akten ko­nuşmasının devamında şun­ları aktardı: Enflasyon dün­yanın hiçbir yerinde yüksek düzeylere geldikten sonra düşürmesi kolay bir olay de­ğil. Talebin aşağı gelmesi baş­ladı, marketlerde görüyoruz, beklentilerin değişmesi fiyat artışlarına da yansıyor.

Bazı alanlarda hala fiyatların yu­karı geldiğini görüyoruz. Fakat enflasyon beklentilerinin aşağı geldiği ortamda, görece TL’nin enflasyona karşı de­ğerlendiği ortamda dezenf­lasyon süreci oluşuyor. Ge­nelde enflasyon bir kere yük­seldikten sonra eski yerine getirmek 2-3 yıllık bir süreç. Biz şu anda hakikat yolda iler­liyoruz, Merkez Bankası yıl­sonu yüzde 19-29 ortası enf­lasyon bekliyor, biz de o ortada bekliyoruz.

“ABD’nin hedeflediği yumuşak inişi biz yapıyoruz”

İşler uygun gittiğinde yabancı girişi oluyor ve yabancı şu an­da bonolara geliyor. TL bono­lardaki hissesi yüzde 1’e kadar düşmüştü şu an yüzde 10’un üzerinde. En çok ihraç edi­len enstrüman TL bonoları yurtdışından çok talep alıyor. Bunları görünce ABD’nin yu­muşak iniş yapalım dediği işi biz yapmış üzere görünüyoruz. Son çeyrek daha olumlu. Bu sene de yüzde 3 büyüme bek­liyoruz aslında potansiyeli­miz yüzde 4-4,5.

“Düşük enflasyon ortamında yatırım daha kolay”

Enflasyonun düşmesi en kıymetli şey, enflasyon düştü­ğünde yatırım yapabilmek çok daha kolay. Lokal bir çok müşterimiz lokal iş yaptığın­da lokal borçlanmak istiyor. Enflasyonu tek haneye dü­şürdüğümüzde yüzde 5,5 bü­yüme oluşabiliyor. Her za­man volatilite olacaktır bu­gün para piyasasında da var dünyada da bu türlü. Değerli olan trendin ne tarafa gittiği­ne bakmak, biz olumlu taraf­tayız, enflasyonu aşağı çek­tiğimizde büyüme otomatik olarak üst gelecektir.

“Takipteki alacak oranı 6 ay üst 6 ay aşağı yönlü”

Geçmiş yıllarda kredi faiz oranları enflasyonun altın­da olduğu için çok önemli ta­kipteki alacak oranı ile kar­şılaşmadık. O dönemki bü­yümeler 2024 -2025 yılına sarktı. Takipteki alacak ora­nının birinci yarıda yüksek sey­redip ikinci yarıda Merkez Bankası’nın faiz indirimle­riyle birlikte aşağı gelmesini bekliyoruz. Kredi faizlerine de bunun yansımasını bek­liyoruz. Konkordato sayısı artsa da bunun toplam kre­diler içindeki hissesi hayli düşük. Şirketler için iki risk var kur ve faiz riski.

Kur riski esasen aşıldı faiz riski de ikin­ci yarıdan itibaren daha iyi­ye gidecek. Takipteki alacak oranlarını da birinci 6 ay üst istikametli ikinci 6 ay aşağı istikametli bekliyoruz. Batık oranı KO­Bİ ve kişiselde eski seviye­lerine yaklaştı. Kredi kartın­da takipteki alacak oranının üst çıkmasının bir sebe­bi bakiyenin ikiye katlanma­sı. Normalize oluyor rasyo­lar, geneline bakarsanız faal kalitesinde olağanlaşmanın yaşandığı kurumsalda önemli güzelleşmenin olduğu ortamda devam ediyoruz.

“İhtiyaçta limitlerin artışı rahatlatıcı faktör”

Geçen yıl eylülde çıkarılan 60 aya kadar vade ile tüketici kredi ve kartlarında yapılan­dırma çok yararlı oldu sek­törde önemli yapılandırmalar yapıldı. Bunun yanı sıra ye­ni gelen 36 ay vadede gereksinim kredi ölçüsünün 2.5 kat art­ması da rahatlatıcı bir fak­tör. 36 ay limitli kredi ile sı­kıntılı olmadan harcamayı taksitlendirebiliyorsunuz bunun dala olumlu etki­si olur. Gereksinim kredilerinde limitin artması ve taksitlen­dirmenin önemli yararı ola­caktır. Böylelikle borç vadeye yayılacak ve önemli bir ödeme fırsatı oluşacak. Her ay ne ka­dar ödeyebileceği kıymetli tü­ketici için ve bunu belirleyen de vade. Alınan bu karar çok olumlu oldu.

“Kredi kartı ve ihracat kredilerinde önümüz açık”

2024’ün dengelenme yılı olduğunu söz eden Mahmut Akten, enflasyonun azamiye çıktıktan sonra düşmeye başladığını hatırlattı. Akten kelamlarına şöyle devam etti: “Dezenflasyon sürecindeyiz, düşüş trendini görüyoruz. Aralık ve ocakta siyaset faiz indirimleri de başladı. Buna rağmen sıkı duruş sürüyor. Kredi limitlerinde önemli sonlar var ki bu çok olağan enflasyonist tesir yaratmaması için. Kredi kartı ve ihracat kredileri kısıtlamaların dışında ve bu alanlarda önümüz açık. Bunlar da enflasyon yaratan büyümeler değil.”

Garanti BBVA Genel Müdürü Akten’den satır başları:

-Bilançomuzun yüzde 59’u müşterilere verdiğimiz kredilerden oluşuyor, kesimde bu oran yüzde 49 civarında bu bilançomuzu olumlu etkiliyor, daldan ayırıyor.

-Yıllık 200 milyon dolar teknoloji yatırımı yapıyoruz, geçen 25 yılda 5.5 milyar dolar teknoloji yatırımı yaptık.

-Sürdürülebilir finansman için 5 yılda 400 milyar lira kredi kullandırmayı hedefledik, bu ölçünün 291 milyar lirasını kullandırdık.

-Bu yıl nominal karın çok üst gelmesini beklemiyoruz, enflasyonun aşağı gelmesi ve baz tesiriyle marjlar daha güzelleşecek ve bunun olumlu tesirini tüm bankacılık dalı görecek.

-Yabancı, Türk yatırımcı ve iktisat için en değerli bahislerden biri öngörülebilirlik ve finansal istikrar. Ülkede her gün bir şey oluyor lakin bunun öngörülebilirlik ve bankacılık bölümüne tesirleri daha kıymetli.

-Geçmişte temettü dağıttık, mevcutla ilgili müracaatta bulunduk önümüzdeki haftalarda ne kadar temettü verebileceğimizi göreceğiz.

-BDDK, TCMB ve TBB olarak sık sık bir ortaya geliyoruz, şu an regülasyonlarla ilgili özel bir ajandamız yok.

-Şubelerde özel olarak artalım azalalım diye bir şey yok, teknoloji kullanımına karşın şubedeki trafik çok aşağı gelmiyor.

-Türkiye’de bankacılık dalında rekabet her yerde her eserde var. Türkiye kadar rekabet olan yer yok, bu bizi zinde tutuyor.