İTO Başkanı Avdagiç: Türkiye’de TL kaynağı hâlâ çok pahalı

Avdagiç, iş dünyasının gündemindeki mevzu başlıklarına ait gazetecilere değerlendirmelerde bulundu.

Avdagiç, iş dünyasının 2025 yılından beklentilerini şöyle kıymetlendirdi:

*Bir kez hepimizin enflasyonun bu yıl Merkez Bankasının koyduğu gayelere uygun olarak belirlenen patikanın içinde kalmasıyla ilgili beklentimiz var. Başka tarafta Türkiye’nin kredibilitesiyle ilgili sağlanan iyileştirmelerin en azından birebir kalması, mümkünse daha yeterli bir noktaya taşınması amacımız var.

*CDS’lerin azalmasına bağlı olarak hem özel kesimin hem de kamunun döviz bazlı borçlanma maliyetinin düşürülmesiyle ilgili beklentimiz var. Buna bağlı olarak son 1,5 senede yaşanan kur makasının üretici ve ihracatçı tarafından yönetilebilme noktasına gelmesi için siyasetlerin kesinlikle öncelikli olarak gözden geçirilmesinin çok net beklentisi içerisindeyiz.”

*İhracatçının ve üreticilerin finansmana ulaşamamasının bir açmazı bulunuyor. Mevcut kur siyaseti devam ettiği sürece, gerileyen rekabetçilik sebebiyle daha düşük kârlarla üretim ve ihracat yapılıyor.

*Çağımızı yakalamanın, bir adım önde olmanın tek yolu var: Bütün sanayi kollarının teknolojilerini belirli devirlerde yenilememiz gerekiyor. Bunun için uygun kuralda finansmana gereksinim var. Şu anda bu türlü bir kaynağa ulaşmak mümkün değil. Bu kaynaklara erişim maliyeti, bilahare yapacağınız yatırımın size sağlayacağı katma kıymetten daha yüksek olduğu için iş adamları için bir cazibesi, rasyonalitesi yok. Yatırımı tekrar cazip hale getirecek tedbirler iş dünyasının önüne açacaktır.

“Geleneksel iş kollarındaki istihdam korunmalı”

*Asgari fiyata ne yalnızca 1 Ocak 2025 sayısıyla bakmak lazım, ne de Türkiye’de sloganik seviyede eşitlikçi, karşılığı, temeli olmayan bir yaklaşımla bakmak lazım. Her iki mevzuyu da dikkatlice inceleyip, süreci daha yönetilebilir bir noktaya taşımamız lazım diye düşünüyorum.

*İTO olarak bölgesel taban fiyatı gündeme getirdik. Anayasaya terstir, insan haklarına alışılmamıştır diye tenkit getirenler oldu, artık onları biz izliyoruz. Şu anda onlar bunu gündeme getiriyorlar. Halbuki şayet bu anayasaya, insan haklarına, eşitliğe tersse, o vakit teşviklerde uygulan farklılıklar, 1’inci bölgeden 6’ncı bölgeye kadar farklılıklar muhalif olmuyor mu? Yani ben İstanbullu yatırımcı olarak sıfır teşvik alıyorum, İstanbul’da hiçbir dalın teşviki yok. Fakat teşvik alan bölgeler var. O vakit bu da İstanbullu yatırımcıya karşı bir eşitsizlik değil mi? Bunu bu türlü dar kalıplarla, sloganik yaklaşımlarla ele almak asla hakikat değil. Türkiye’nin gerçeklerini dikkate almak lazım.

*Türkiye’nin gelişmekte olan bölgelerindeki bir dokuma yatırımında çalışan 2 bin-3 bin kişi, o kentteki toplumsal dengeyi, huzuru sağlayan en kıymetli ögelerin başında geliyor. Hasebiyle İstanbul’da belirli bir fiyatla çalıştıramadığınız insanlara, orada o fiyatı verdiğiniz vakit hem onlar bu fiyatla çalışmaya devam edebiliyorlar hem de o kentin huzuruna, toplumsal hayatına olumlu katkı sağlayabiliyorlar. İşletmeler süreçlerini devam ettirebiliyorlar. Buna biraz daha geniş bir spektrumda bakmak lazım diye düşünüyorum.

“Yatırım için tıpkı şeyi söylüyoruz”

*Yatırımın Çin’den geleni için de Avrupa ve Amerika’dan geleni için de birebir şeyi söylüyoruz. Burada kıymetli olan; yeni yatırım yapacak firmaların Türkiye’yi yalnızca bir ‘ara istasyon’ olarak değil, hakikaten belirli somut üretimlerini yaptıkları ve üretim kabiliyetlerini gerçek manada kullandıkları, Türkiye’de onlara hizmet verecek tedarik endüstrinin kapsamlı bir biçimde devreye alınacağı bir siyasetin devreye girmesi. Ve bu yatırımlara teşvik verilirken Türkiye’de faaliyet gösteren firmaların bu süreçten ziyan görmemesine ihtimam göstermek hakikat olacaktır.

Suriye’nin yine yapılanma süreci

*Türkiye’de Suriyeli konuklarımızın değerli bir kısmı sığınmacı olarak değerlendirildi, ucuz iş gücü olarak görüldü. Halbuki gözden kaçan bir durum var. Türkiye’de faaliyet gösteren Suriye asıllı insanların Türkiye’de kurduğu firmaların burada Türkiye ismine üretim yaptıklarını, dünyanın dört bir yanında fuarlara katıldığını görüyoruz. İstanbul ve başka vilayetlerdeki Suriyeli iş insanlarının kurduğu firmalar, sahip olduğu ticari ilişkiler önümüzdeki periyotta Suriye ile bağlarımızın geliştirilmesinde çok önemli bir katma paha sağlayacaktır. Onların bir kısmı Türkiye’deki üretim araçlarını, üretim kabiliyetlerini Suriye’ye taşıyacaklardır. Ülkemizdeki Suriyeli müteşebbisler Suriye’de Türkiye’nin gücü ve sağlam partnerleri olacaklardır.

“Suriye’ye birkaç boyutlu bakmak gerek”

*Suriye’ye birkaç boyutlu bakmak gerek. Bilhassa oraya, süratli bir geri dönüş olacak. Münasebetiyle bu dönüşe bağlı olarak tüketimde bir artış olacak. Bu tüketimi karşılamak için kesinlikle üretimle ilgili değerli atılımlar yapılacak. Suriye dışında Türkiye, Lübnan, Irak ve öbür komşu ülkelerde yaşayan, hatta şu anda Avrupa’da bulunan 1,5 milyona yakın Suriye vatandaşı var. Hasebiyle bunların büyük bir katkısı olacağına eminim.

*Türkiye’de bilhassa son 15 yılda yaşamış olan Suriyeli girişimcilerin yapacağı yatırımlarla iki ülke ticaret hacminin artacağını düşünüyorum. Bu yatırımlar bizim yalnızca Suriye ile ticaretimizi artırmakla kalmayacak, Suriye üzerinden komşu ülkelere de daha fazla mal satmamıza imkan verecektir.