Değerli TL’ye rağmen turizm gelirini artıran ilk 10 arasındayız
Hamide HANGÜL
Turizm dal temsilcileri Antalya’da buluştu. 3. Turizm Kongresi kapsamında gerçekleşen ‘Turizmin Geleceği’ oturumunda konuşan Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara, Türkiye’nin bedelli TL’ye karşın gelirini artıran birinci 10 ülke ortasında bulunduğunu söyledi.
Prof. Dr. Kara, dünyanın turizmde pandemi öncesini daha yeni yakaladığını, Türkiye’nin ise pandemi öncesine nazaran yüzde 41 daha üstte olduğunu ve artmaya devam ettiğini söyledi. Türkiye’nin turizmde çok potansiyeli olduğuna işaret eden Hakan Kara, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Türkiye, pandemiden bu yana en fazla gelirini artıran birinci 10 ülke ortasında hala, kıymetli TL’ye karşın bunu yapmış. Lakin kişi başı harcamalarda düşüş kelam konusu, dolar enflasyonuna nazaran düşüyor.
Ancak son periyotta TL’deki pahalanma trendi etkiledi mi? Evet. Son devirde göstergeler yataylaşıyor, 2024 yılı ortalarından bu yana artık bir duraksama başlamış. Bunun nedeni, Türkiye’nin kıymetli bir ülke olması. Turizm gelirleri artıyor fakat, son altı ayda bir duraksama olduğunu görüyoruz. Global konjonktürü düşündüğümüzde dalın yolu açık.”
Tünelin sonunda ışık göründü
Hakan Kara, ekonomik programın bir panik durumu yaşanmadığı sürece devam ettirileceğini, bir sonraki seçim periyodunda devreye alınması mümkün olan harcamacı siyasetlerle da bir düzeltmenin görülebileceğini kaydetti. Şimdi enflasyona ait algıların kırılamadığını aktaran Kara, “Uygulanan programda tünelin ucunda ışık gördüm fakat o ışık güneş ışığı mı, ikna olmaya muhtaçlığımız var” dedi.
Cari açığın finansmanına katkı 40 milyar $’ın üzerinde
Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği (TTYD) Başkanı Oya Narin ise turizm kesiminin iktisadın kıymetli taşıyıcı kolunu haline geldiğini söyledi. Dalın dev bir istihdama ulaştığını, iktisada değerli katkılar sağladığını dile getiren TTYD Başkanı Narin, “Cari açığın finansmanına sağladığımız takviye, 40 milyar dolar üzerinde. Turizm gelirlerimiz 2025 yılında 64 milyar dolar, 2026’da 69 milyar dolar, 2027’de 74 milyar dolar ulaşacak. Ülkemizin orta vadeli planı, turizm bölümünün performansıyla çok ilintili.
Bu maksatlara ulaşabilmeniz için dalın çeşitliliğinin artması, yeni pazarlar ve bölümün 12 aya yayılması üzere bahisler çok önemli” sözlerini kullandı. Türk turizminin dünyada da kıymetli bir oyuncu haline geldiğine işaret eden Oya Narin, “Ülkemizi dünya turizminde en kıymetli noktalara taşıdık. Hepimiz birlikte bu hamleyi devam ettirmeliyiz. Artık bu atağımızın üçüncü devrine gerçek gelmeliyiz” değerlendirmesinde bulundu.
Yatak kapasitesi artmalı fakat…
Bugün Suudi Arabistan, Yunanistan ve Mısır üzere rakip ülkelerde yapılan yatırımlara emsal Türkiye için de yeni bir plan ve program yapılması gerektiğini hatırlattığını lisana getiren Oya Narin, kelamlarına şöyle devam etti: “Bu nedenle tüm sivil toplum kuruluşlarıyla, turizm istişare kurulu kapsamında, yeni bir çalışma yapılmalı.
Pazarlama ve tanıtıma daha fazla değer verilmesi, yatak kapasitemizin güncellenmesi ve arttırılması, rezidans üzere uzun kalış müddetlerini sağlayacak yeni eserler çıkartılması, sıhhat turizminin geliştirilmesi katiyetle tekrar bir plan kapsamında yapılmalı. Kendi salınımı içinde bırakılmamalıdır. Bilgiler 2030’larda dalın 132 milyar dolar gelir elde edebileceğini gösteriyor.
Bunları yapabilmek için dalımızın yeni finansman modellerini muhtaçlık bulunuyor. Yalnız kıyı bölgelerinde değil, birçok bölgede yeni turizm alanlarının açılması için yeni cazibe merkezlerinin oluşturulması gerektiğini düşünüyoruz. Bugün 10 trilyon dolara varan dünya turizmi, 2032 yılında 15 trilyon dolara ulaşacak. Bu süratli hareket içerisinde kesimimiz kesinlikle bir plan yapmalı.”
“Acente hizmetleri 1 trilyon $’ı aşacak”
Küresel seyahat acentesi hizmetlerinin 2024 yılında 460 milyar dolar olurken, 2034 yılında 1 trilyon doları aşacağına işaret eden Narin, “Dolayısıyla dalımızın kesinlikle bu bahiste atak yapması gerekiyor” teklifinde bulundu.
Avrupa’ya bakıldığında ise kıymetli bir dönüşüm gördüklerini lisana getiren Narin, şunları söyledi: “86 milyar euro düzeyinde olan Avrupa seyahat acentesi hareketi 2030 yılına kadar yüzde 8 büyüyecek. Türkiye, İspanya, Almanya ve Avrupa’da en fazla seyahat acentesine sahip ülkeler ortasında ön plana çıkıyor. 2023 bilgilerine nazaran İspanya’da 10 bin, Almanya’da 10 bine yakın, İtalya’da 5 bin seyahat acentesi var. Ülkemizde seyahat acenteleri, global trendin tersine artmaya başladığını görüyoruz.
2005 yılında 4 bin 825 olan seyahat acentesinin 2023 yılında 15 bin 700 seyahat acentesine ulaştı. Acentelerimizin sunduğu çeşitli servis, dinamik pazar şartlarına ahenk sağlayan yeni iş modelleri ile hiçbir gün konaklama bölümünü yalnız bırakmadan çalışıp tüm krizleri birlikte atlatmayı başarıyoruz.” Kongrede konuşan TÜRSAB Başkanı Yardımcısı Davut Günaydın ise turizm kesimine yeşil pasaport için çalışmalara başladıklarını söyledi. Günaydın, dünyada bölüm büyüklüğünün 10 trilyon doları aştığını vurguladı.
Kurda düzeltme ikinci yarıda
Birçok bölümden “Bir düzeltme ne vakit olacak? Ne vakit dövize geçelim?” soruları aldığını kaydeden Prof. Dr. Hakan Kara, yılın ikinci yarısıyla birlikte enflasyonla başa baş ya da biraz üzerinde artışların görülebileceğini belirtti. Yılın birinci yarısında bedelli TL stratejisinin devam ettiğini aktaran Kara, “Enflasyonun üzerinde bir kur artışı ve başa baş bir artış görebiliriz. Enflasyonla uğraş yavaş gittiği için kuru hâlâ tutmaya devam edecekler. Bu kadar sabit gitmeyecek aylık yüzde 1.5-2 civarında kur artışı olacaktır. Lakin yeniden de faizin getirisinin daha altında kur artışı devam ettirilecek üzere görünüyor” dedi.
