Hidrojenin payı küçük etkisi büyük olacak

Başak Işık GÖKÇAM

Uluslararası Yenile­nebilir Enerji Ajansı (IRENA) tarafından yayınlanan son rapora nazaran hidrojenin 2050 yılına kadar sonuncu güç tüketiminin yüz­de 12’sini karşılayabileceği tabir ediliyor. Kelam konusu hisse ile hidrojenin, ülkeler ortası güç ticareti ve iş birlikleri­ne yeni dinamikler getirmesi bekleniyor.

Bu kapsamda top­lumu daha sürdürülebilir ha­le getirmede hidrojen ekono­misinin rolünü inceleyerek, bunu sayısal datalarla des­tekleyen araştırmacılar, kü­çük üzere görünse de hidrojen iktisadının kritik değere sahip olduğuna dikkat çekti­ler. 2050 yılına kadar Avrupa iktisadını karbondan arın­dırma yollarının kapsam­lı modellemesinin sonuçla­rının da yer aldığı çalışmada, elektrifikasyon ve hidrojenin muhtemel hisselerine da yer verildi.

Nature Communicati­ons’da yayınlanan çalışma, Amsterdam Üniversitesi’n­den Prof. Bob van der Zwa­an ve TNO Energy and Ma­terials Transition lider­liğindeki milletlerarası bir araştırma takımı tarafından gerçekleştirildi. Araştırmaya nazaran sürdürülebilir bir birin­cil güç kaynağı sağlama kelam konusu olduğunda, elektrifi­kasyonun, sonuncu güç tüketi­minde ortalama yüzde 60’lık bir toplam hisseyle birden fazla ekono­mik dal için en az maliyet­le, en verimli yol olacağı so­nucuna varıldı. Buna karşılık, direkt hidrojen kullanı­mının kestirimi hissesinin ise en fazla yüzde 10 düzeylerinde olacağı düşünülüyor.

Karbon gidermede kritik etken

Çalışmaya ait açıkla­mada bulunan Prof. Van der Zwaan, “Hidrojen ekonomi­si kavramı hem çok satılıyor hem de yeterinde takdir edil­miyor. Araştırmamız, ekono­minin birçok kesimi için en maliyet faal karbon gider­me yolunu büyük olasılıkla yenilenebilir güce dayalı elektriklendirmenin sunaca­ğını gösteriyor. Birinci kere, doğ­rudan hidrojen kullanımının alternatif pak yakıt olarak rolünü kanıtlıyor ve ölçüyo­ruz. Yalnızca yüzde 6 ila yüzde 10 ile bu iddiası hisse nispeten küçük. Fakat, bilhassa ağır sanayi ve ulaşım için belir­li karbon giderme yollarında hidrojenin kritik bir rol oyna­dığını görüyoruz” dedi.

Sekiz model birleştirildi

İsveç, Stockholm’deki KTH Kraliyet Teknoloji Enstitüsü liderliğindeki çok kurumlu bir iş birlikli araştırma projesinin bir kesimi olan araştırmanın, Avrupa İklim ve Güç Mo­delleme Forumu (ECEMF) olarak da isimlendirildiği belir­tildi. Proje ile karbondioksti emisyonlarını azaltmada po­litika geliştirme için dengeli ve birleşik bir delil tabanı oluş­turulması amaçlanıyor. Pro­jenin merkezinde model so­nuçlarının karşılaştırılması ve Avrupa modelleme toplu­luğunun güçlendirilmesi yer alıyor. Araştırma için 21’in­ci yüzyılın birinci yarısında Avru­pa’da net sıfır karbon emisyo­nuna ulaşmaya yönelik bir di­zi yolu pahalandırmak üzere sekiz esaslı güç sistemi mo­deli birleştirildi.

Modeller, teknoloji uygula­ması için uygulanabilir pro­jeksiyonlara ulaşmak için tek­nik ve ekonomik tarafları bir ortaya getiriyor. Güç geçi­şiyle ilgili zorluklardan biri­nin de kelamda ‘sektör birleştir­mesi’ olduğunun altını çizen Van der Zwaan, “Ekonomik kesimleri az çok bağımsız ola­rak modelliyorduk lakin şim­di daha evvel çok farklı sektör­ler ortasında bir karşılıklı ba­ğımlılık geliştiğini görüyoruz. Örneğin, konut bölümünü (bi­nalar, apartmanlar, evler) ve ulaşım kesimini ele alalım. Çatılardaki devasa miktar­da güneş paneli ve insanların elektrikli otomobillerini evlerin­de şarj etmesiyle, bu sektör­ler giderek daha fazla birbiri­ne bağlanıyor. Benzeri formda, elektrik kesimi ve sanayi gi­derek daha fazla iç içe geçe­cek. Geçerli projeksiyonlar yapmak istiyorsak bunların hepsini modellememiz gere­kiyor” diye konuştu.

Araştırmaların birçok tek istikametli kalıyor

Hidrojen ve elektrifikasyon kullanımına yönelik yayınlanan araştırma sonuçlarında, yenilenebilir elektriğin direkt kullanıldığı yahut otomobillerin akülerinde depolandığı ve hidrojenin pak, sürdürülebilir bir yakıt olarak kullanıldığı ‘son güç tüketimi’ ile ilgili olduğu örneğini veren Prof. Van der Zwaan, “Araştırmacılar bu tarafına odaklanarak hidrojen için öngörülen yüzde 6-10’luk hisseye ulaşıyorlar. Ancak bu potansiyel hidrojen iktisadının sadece bir kesimi. Sahiden de, gelecekteki modellemelerde hidrojenin birçok sürdürülebilirlik geçişi için aracı, etkinleştirici rolünü de dahil edeceğiz” dedi.

Hidrojen iktisadı gelişimini sürdürecek

Hidrojen iktisadının gelecekte çok değerli sürdürülebilirlik şoförü olmayabileceğini, lakin toplumun gelişimini sürdürmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Van der Zwaan, “Hidrojenin büyük ölçekli üretimini, depolanmasını ve kullanımını gerçekleştirmek ve çok muhtaçlık duyulan pratik tecrübesi kazanmak için gereken tüm ilgili içgörüleri toplamak mecburî olacaktır. Hidrojenin, güç sistemi modelleyicileri olarak şu anda hidrojen için gördüğümüz değerli rolü hakikaten oynayabildiğinden emin olmalıyız” diye ekledi.