S&P Global Ratings Kıdemli Direktörü Gill: Bu tek bir yıl için oldukça yüksek bir not artışı

Gill, S&P’nin, Türkiye’nin kredi notunu “B+”dan “BB-“ye yükseltmesi ve kredi notu görünümünü “durağan” olarak belirlemesinin akabinde değerlendirmelerde bulundu.

Not artışı kararını etkileyen faktörlerin başında memleketler arası rezervlerdeki artışın geldiğini söyleyen Gill, bunun ortodoks para siyasetine geçişin aktifliğinin şu ana kadar düzgün gittiğinin bir göstergesi olduğunu lisana getirdi.

Gill, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın siyaset faizini yüzde 50’ye yükseltmesinin tesirini göstermeye başladığını söz ederek, “Ekonomi tekrar dengeleniyor. 12 aylık cari açık ağustos prestijiyle GSYH’nin yaklaşık yüzde 1’i düzeyinde.” bilgisini paylaştı.

Ekonominin tekrar dengelenmesinde itici gücün mevduat tabanında dövizden TL’ye geçiş yapan hane halkı olduğunu ve bu durumun Merkez Bankasının döviz rezervi biriktirmesine büyük katkı sağladığını belirten Gill, “Şu anda net dış finansman muhtaçlığı büyük ölçüde azaldı.” dedi.

Gill, kredi notu görünümünün durağan olarak belirlendiğini anımsatarak, “Bunun nedeni, ileriye dönük olarak, dezenflasyon ve tekrar dengeleme programının bir sonraki kademesinin uygulanmasının muhtemelen biraz daha zorlayıcı olacak olması.” değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye’de hizmet enflasyonunun gerilediğini lakin hala manşet enflasyonun epey üzerinde ve birçok ülkede olduğu üzere yapışkan kalmasının bu zorluklardan biri olabileceğini anlatan Gill, hane halkının 12 aylık ileriye dönük enflasyon beklentileri ve piyasa iştirakçilerinin beklentileri ortasındaki büyük farkın da zorlayıcı etkenlerden biri olabileceğini lisana getirerek şöyle devam etti:

“Gelir siyasetine ait kararların Orta Vadeli Program kapsamında gelecek yılki enflasyon maksadıyla yakından koordine edilip edilmeyeceğini izliyoruz. Minimum fiyat artışı geçmiş enflasyonla daha uyumlu olursa, manşet enflasyonu ne kadar süratli düşürebilecekleri konusunda soru işaretleri oluşabilir. Beklentimiz, minimum fiyatın muhtemelen enflasyon gayesi ile geçen yıl ve bu yılın sonundaki enflasyon ortasında bir ortalamada artırılması istikametinde. Bu yıl sonunda enflasyonu yaklaşık yüzde 44 olarak öngörüyoruz. Yani yüzde 44 ile gaye olan yüzde 17’nin ortalaması yaklaşık yüzde 30. Bu açıkçası kıymetli bir karar zira ömür maliyeti çok arttı. Bu yalnızca Türkiye’ye has değil fakat bence Türkiye’deki baskılar Avrupa ve Doğu Avrupa’dakinden daha ağır oldu. Bu açıdan, dezenflasyonun uzun vakit alacağını düşünüyoruz.”

“İlk ve muhafazakar bir faiz indirimi 2025’in birinci çeyreğinin sonunda gelebilir”

Daha evvel Merkez Bankasının siyaset faizinde kasımda indirime başlayacaklarını öngördüklerini söz eden Gill, eylüldeki enflasyon sayılarından sonra bu öngörülerini güncellediklerini bildirdi.

Gill, birinci faiz indiriminin 2025’in birinci çeyreğinin sonunda olabileceğini lisana getirerek, “2025 yıl sonu enflasyonunu hala yüzde 22-23 civarında öngördüğümüz göz önüne alındığında, muhtemelen faizde düşüşün 2025’in birinci çeyreğinin sonuna yanlışsız olacağını düşünüyoruz. Merkez Bankası epey muhafazakar bir faiz indirimiyle ilerleyecektir. Siyaset faizi, bizim görüşümüze nazaran, hala ileri dönük enflasyon beklentilerinin epey üzerinde olacak ve döviz kuru, rezerv düzeyleri ve sermaye akışlarını çok dikkatli izleyecekler.” diye konuştu.

“Net ihracatın gelecek 2 yılda büyümeye katkı yapmasını bekliyoruz”

Türkiye iktisadının bu yıl yüzde 3,1 büyüyeceğini öngördüklerini aktaran Gill, büyümenin 2025’te yüzde 2,3’e yavaşlayacağını kaydetti.

Gill, “Nüfus artışı ve Türkiye’nin Avrupa’daki kilit ticari ortaklarında beklenen talep toparlanmasını dikkate aldığımızda, negatif büyüme çok olağan dışı olur. Fakat yüzde 2’nin altındaki bir büyüme ihtimalini de göz gerisi edemeyiz. Enflasyon düşmezse, Merkez Bankasının daha da sıkı bir siyaset duruşu sürdürmesi gerekir.” değerlendirmesinde bulundu.

Büyümenin birebir vakitte aralıktaki minimum fiyat artışı ve maliye siyasetindeki değişikliklerine de bağlı olacağını belirten Gill, not artışı kararı ve ileriye dönük beklentilerini şu formda özetledi:

“Sonuç olarak, bu yıl Türkiye’nin notunu iki defa yükselttik. Bu tek bir yıl için epeyce yüksek bir not artışı. Kabul etmek gerekir ki Türkiye kadar çeşitli, açık ve dirençli bir orta gelirli iktisat için epey düşük bir nottan başladık fakat bu yıl iki kademe not artışı yeterli haber.

Diğer yandan, bizim görüşümüze nazaran, enflasyonu tek haneli düzeylere düşürmek en az üç ile beş yıl daha gerektirecek. Rastgele bir hükümetin bu kadar uzun bir müddet boyunca sıkı para ve maliye siyasetini sürdürmesi ve desteklemesi güç olabilir. Türkiye bir demokrasi ülkesi ve hükümet, programın hane halkı inancı ve iktisat üzerindeki tesirine karşı hassas olacak. Bu yüzden hükümetin bunu gelecek birkaç yıl boyunca nasıl yönetebileceği konusunda bir belirsizlik var. Birçok yabancı yatırımcıda birebir soru işaretleri olduğunu düşünüyorum.

Türkiye, hizmet ihracatının nitekim yeterli durumda olduğu açık bir iktisat. Net ihracatın önümüzdeki iki yıl boyunca büyümeye katkıda bulunacağını düşünüyoruz. Muhtemelen daha zayıf olacak olan hane halkı harcamaları olacak lakin bu bir kaza değil. Bu planın bir kesimi zira bu, hükümetin enflasyonu düşüreceği yollardan biri.”

Gill, ayrıyeten, ABD’deki seçimlere ait sürecin piyasalara yansıdığını ve Türkiye dahil birçok gelişmekte olan iktisada sermaye girişlerini etkileyeceğini kelamlarına ekledi.

S&P, daha evvel mayıs ayında Türkiye’nin kredi notunu “B”den “B+”ya yükseltirken, kredi notu görünümünü “pozitif” olarak korumuştu.