MÜSİAD: Türkiye’de her yıl 800 bin ile 1 milyon arasında yeni konut üretimine ihtiyaç var

Dernekten yapılan açıklamada, MÜSİAD İnşaat ve Yapı Malzemeleri Sektör Kurulu tarafından hazırlanan ve konuta erişilebilirlikle daldaki sıkıntıların ve tahlil tekliflerinin yer aldığı raporun sonuçları paylaşıldı.

Açıklamada rapora ait görüşleri yer alan MÜSİAD İnşaat ve Yapı Malzemeleri Sektör Kurulu Lideri Cemil Yüksekdağ, 2025’te satış sayısının 1,5 milyona yaklaşmasının beklendiğini belirtti.

Yüksekdağ, “Ülkemizde yıllık yeni konut muhtaçlığı 800 bin ile 1 milyon ortasında. Son yıllarda artan inşaat maliyetleri, azalan arsa stokları ve dalın daralması nedeniyle üretimde de azalma görülmektedir. Son 5 yıldır yeni konut üretiminde alınan inşaat ruhsat sayıları 400-500 bin adetlere kadar geriledi.” tabirlerini kullandı.

“Türkiye’de konut sahipliği oranı, Çin, Rusya ve Avrupa ülkelerinin gerisinde”

Raporda, Türkiye’deki barınma sıkıntısından toplumsal konut üretimine, devlet tarafından atılması gereken adımlardan mümkün İstanbul sarsıntısına kadar birçok bahiste tespit ve bölüme yönelik teklifler yer aldı.

Türkiye’de mesken sahipliği oranının, Çin, Rusya ve Avrupa ülkelerinin gerisinde kaldığı belirtilen raporda, AB’deki konut sahipliği oranı yüzde 69,1 iken, Türkiye’de yüzde 56,2 olduğu bildirildi.

Avrupa’nın en kalabalık ikinci ülkesi olan Türkiye’nin konuta erişim sıkıntısıyla gayret ettiği aktarılan raporda, ülkede son 10 yılda yıllık ortalama 1,3 milyon konut satıldığı bilgisine yer verildi.

“İstanbul’dan aksine göç devlet siyaseti olmalı”

Raporda, Türkiye’de konut muhtaçlığını artıran sebepler ortasında “nüfus artışı, göç hareketleri, kentleşme, göçmen nüfusunda yaşanan süratli hareketler ile ekonomik sorunlar”ın başı çektiği kaydedildi.

Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin etkilediği kitlesel göç ve ani konut talebinin sorunu daha da büyütürken, mevcut stokun eskimesi ve plansız yapılaşmanın konut sıkıntısının büyümesinde ve açığın artmasında tesirli olduğu anlatılan raporda, “İstanbul’da mevcut stokun yetersiz olması konuta erişim ve uygun kira ortamını güçleştiriyor, konut kesimi önemli bir darboğazdan geçerken barınma sorunu her geçen gün daha da önemli bir sorun haline geliyor. Artan fiyatlara karşı gelirlerin yetersiz kalması bilhassa büyük metropollerde kiraya erişimi güçleştiriyor. Zelzele riskiyle karşı karşıya olan ve milyonlarca göçmeni bünyesinde barındıran İstanbul’un acilen cazibe merkezi olmaktan çıkarılmasının ve aksine göç atağıyla Anadolu’nun çekim merkezi haline getirilmesinin devlet siyaseti olarak ele alınması gerekiyor.” değerlendirmeleri yer aldı.

“Mevcut konut finansman modelleri günümüz şartlarında meseleleri çözemiyor”

Raporda, halihazırda uygulanan bankacılık endeksli konut finansman modellerinin bilhassa ekonomik göstergelerin kötüleştiği periyotlarda sıkıntılara deva olmaktan uzak kalırken, son yıllarda faizsiz kredi kullanılmasını öngören finansman sistemine ilginin arttığı belirtildi.

Ayrıca, markalı konut geliştiren firmalarının başını çektiği basamaklı konut sahibi olma sistemi “önce arsa, sonra konut sahipliği” modelinin de yeniden konuta erişilebilirlik meselesine tahlil olarak uygulandığı tabir edilen raporda, konuta erişilebilirlikte kısa ve orta vadeli tahlil teklifleri şu halde sıralandı:

“Konuta erişilebilirlikte tüketici ve üretici tarafında uygun finansman şartları ve modelleri geliştirilmeli. Ferdî emeklilikteki birikimlerin konut almak gayesiyle sistem üzerinden (paranın çekilmeden) proje gayrimenkul yatırım fonlarına (PGYF) aktarılabilmesinin önü açılmalı. Kentsel dönüşüm süreçlerinde hak sahiplerinin evvel tapularının fona devredildiği, devletin yarısı bizden kampanyası ile verdiği sübvansiyonun PGYF’lere aktarıldığı ve inşaat tamamlandıktan sonra fon hisselerinin tapuya dönüştürüldüğü bir kurgu, kentsel dönüşüm süreçlerini hızlandırabilir.

Konut kooperatifleri yoluyla orta gelir kümeleri için erişilebilir konut üretimi tekrar dizayn edilebilir. Erişilebilir konut üretecek geliştiricilere devletin yerleri daha uygun fiyattan temin edebileceği bir sistem ile konut üretim maliyetleri aşağı çekilebilir. Sürdürülebilir konut finansman modellerinin hayata geçirilebilmesi için banka kredilerine olan bağımlılığın azaltılması ve sermaye piyasaları odaklı, birikimlerin iktisada kazandırıldığı yatırım ve finansman ekosistemleri tasarlamak elzemdir.”