“Güneşte 77 bin MW güç hedefi için mevzuat düzenlenmeli”
Recep ŞENYURT
Güneş gücü sektöründe geçen yılı değerlendiren Güneş Gücü Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED) Genel Sekreteri Hakan Erkan, gelecek periyotla ilgili açıklamalarda bulundu.
2024 yılında lisanssız çatı ve arazi projelerine ek olarak lisanslı hibrit proje ile birlikte yaklaşık 5 bin MW’lık bir büyüme sağlandığını anımsatan Erkan, geçen yıl kaydedilen bu ilerlemelerin, Türkiye’nin dışa bağımlılığını azaltma ve yenilenebilir güç kaynak kullanımını yaygınlaştırma amaçlarıyla uyumlu gerçekleştiğine dikkat çekti. Erkan, güneş gücü kesiminin 2024’te istikrarlı bir ilerleme periyodu sağladığını belirterek, gelecek yıllarda da geçen yıl olduğu üzere emsal büyüklükteki güneş projelerini hayata geçirmeyi hedeflediklerini aktardı.
“77 bin MW için her yıl 5 MW’ya ulaşılmalı”
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’ın geçen yıl ekim ayında “Enerji Dönüşümü- Yenilenebilir Güç 2035” amacını açıkladığını vurgulayan Erkan, yenilenebilir gücün yol haritasında güneş enerjisinin her yıl 5 bin MW’lık kurulu güç artışıyla 77 bin MW düzeyine ulaşmasının hedeflendiğine dikkat çekti.
2035 gayeleri için ek trafo kapasitesinin sağlanması ile mevzuat düzenlemelerinin sürekliliğinin kritik değer taşıdığına işaret eden Erkan, lisanslı güneş gücü santrali (GES) artı depolamalı projelerin hayata geçirilmesinin ve trafo kapasitelerinden muaf öz tüketim projeleriyle ilgili düzenlemelerin de sektörün sürdürülebilir büyümesine değerli katkı sağlayacağına değindi.
Hakan Erkan, GENSED’in önerdiği ve 2025 yılında yürürlüğe girmesi beklenen lisanssız santrallerde yeni bağlantı formunun (5.1.j), dalın gereksinimlerini karşılayabilecek yenilikçi bir tahlil olarak dikkat çektiğini anlattı. Bu modelin mevcut kapasite kısıtlarına takılmadan, birebir temas noktasında şebekeye güç vermeden ve mahsuplaşmaya tabi olmadan, çatı GES projelerinin öz tüketim maksatlı özel kapasite tahsisiyle hayata geçirilmesini mümkün kıldığına işaret eden Erkan, “5.1.j bağlantı halinin 2024’te Türkiye’nin güç dönüşümü yol haritasına dahil edilmesi, sektörün muhtaçlıklarının hakikat bir halde tespit edildiğini gösteriyor.
Bu model, işletmelere rekabet avantajı sağlayacak ve bölümün büyüme hedeflerini destekleyecektir. Yeni bağlantı halinin süratli bir formda gerekli mevzuat düzenlemeleri yapılarak hayata geçmesi bölümün uzun vadeli gelişiminde çok değerli olacaktır” dedi. Erkan, bu yıl ve sonrasında bu cins yenilikçi düzenlemelerin uygulanmasıyla kesimin istikrarlı bir büyüme yakalayacağını ve ülkemizin güç dönüşümü gayelerine daha süratli ulaşması noktasında sağlam bir temel oluşturulacağını tabir etti.
“Yerli hücre üretiminde mühlet 6 ay uzatılmalı”
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca yayınlanan teşvik tebliğ kapsamında, ingot dilimleme kademesinden itibaren yerli üretim hücre kullanılmayan güneş gücü panellerinin teşvik kapsamı dışında bırakıldığını anımsatan Erkan, son tarih olarak verilen 28 Şubat 2025’in yatırımcılarda badire yarattığını söyledi. Erkan, “Yerli hücre üretiminin teşvik edilmesi sektörümüz için olumlu bir adım, lakin bu amaca ulaşmak için yatırımcılara daha fazla mühlet tanınması gerekiyor. 28 Şubat, ihtiyaç olan kapasitede belirtilen koşullarda hücre üretimine geçiş için kâfi olmayacaktır. Bu sebeple mevcut teşvik sisteminin 6 ay uzatılarak 31 Ağustos 2025
olarak belirlenmesi hem hücre üreticilerinin gerekli alt yapılarını hazırlamaları hem de yatırımcıların mağduriyet yaşamamaları açısından önemli” diye konuştu.
YEKA GES 2024 yarışmasıyla tahsis edilen 800 MW’lık kapasitenin bölümün genişleme fırsatlarını artıracağını, HIT-30 Yüksek Teknoloji Teşvik Programı ile yerli hücre üretimi ve yerli batarya üretimine ayrılan yaklaşık 7 milyar dolarlık bütçenin de bölümün teknoloji odaklı büyümesine ve yerli üretim kapasitesinin artırılmasına katkı sağlayacağına işaret eden Erkan, “YEKA ve HIT-30 üzere programlar, sektöre değerli fırsatlar sunuyor.
Ancak teşviklerin uzun vadeli ve daha kapsamlı hale getirilmesi, bölümün sürdürülebilir büyümesi için kritik değere sahip. Güç depolama teknolojilerinin desteklenmesi ve öz tüketim projelerine yönelik teşviklerin artırılması da sektörümüzün gelecekteki başarısı için kilit noktalar ortasında yer alıyor” sözlerini kullandı.
“10 milyon hanenin elektrik muhtaçlığını karşılayabiliyoruz”
GENSED Genel Sekreteri Hakan Erkan, 2024 yılında güneş enerjisi kurulu gücünün yüzde 33’lük bir artışla 20 bin MW’ı aştığını ve bu kapasitenin yaklaşık 10 milyon hanenin elektrik muhtaçlığını karşılayabilecek seviyeye ulaştığını bildirdi. 2035 yılına kadar 77 bin MW güneş kurulu güç maksadına ulaşmak için her yıl ortalama 5 bin MW GES kurulumunun gerektiğini aktaran Erkan, “2024’te sağlanan bu büyümeyi her sene gerçekleştirmeye devam etmemiz gerekiyor.
Türkiye’nin yenilenebilir güç alanındaki bu gelişimi, sırf çevresel sürdürülebilirliği değil, tıpkı vakitte güç bağımsızlığı maksadına ulaşmayı da destekliyor. Bunun yanında, dalda yerlilik oranlarının yüzde 70 düzeyine ulaşması, yerli üretimin artırılarak ekonomik yarar sağlanmasında değerli bir rol oynamakta. Güneş gücü ekipmanlarının yerli üretimi ve teknoloji kullanımının geliştirilmesiyle bu ilerleme daha da güçlenecektir” dedi.