“Deri sektöründe ihracat kaybı çok büyük”

Özlem SARSIN

Emek ağır bölümlerden deri ve deri mamulleri bölümü Türkiye geneli ihracatta yüzde 18’lik kayıpla 1 milyar 858 milyon dolardan, 1 milyar 526 milyon dolara gerilerken, Ege Bölgesi’nde ihracatta yüzde 9’luk düşüşle 182 milyon dolardan 166 milyon dolara indi.

Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçılar Birliği Lideri Erkan Zandar, bu düşüşün içindeki en büyük kaybın yüzde 22 ile ayakkabı bölümüne ilişkin olduğunu belirtti. Zandar kelamlarına şöyle devam etti, “Bu sonuçları bekliyorduk. Dalın büyü bir gerilim altında olduğunu ve yüzde 40’lık kapasite ve bedel kaybı beklediğimizi lisana getirmiştik. Kurların bunda çok büyük tesiri oldu.

“Ülke olarak pahalıyız”

Artan personellik maliyetleri ve artmayan kur maalesef bütün rekabetçiliğimizi yok etti. Bizim kesimimiz önemli bir insan gücüne gereksinimi olan ve insanın da ustasına gereksinimi olan bir kesim olduğu için üst üste yapılan fiyat artırımları ile artmayan kurla rekabetçi olduğumuz bilhassa ayakkabıdaki ihracatımızı Çinlilere, Hintlilere karşı kaybettik. Biz ise maalesef geçtiğimiz 10 yılda verimliliğe değil insan gücüne güvenerek üretimlerimizi artırınca biraz oyun dışında kaldık.”

Türkiye genelinde kilogram başı ihracat ortalamalarının son 6 yıldır bir ölçü arttığını, 10.35 dolarlardan 11.82 dolarlara ulaştığını belirten Zandar, “Bu uygun bir şey, demek ki daha katma kıymeti yüksek eserlerle ilerlemeye devam ediyoruz. Ege Bölgesi’nde 19.36 dolar olan 2019 yılı ortalaması şu anda 18. 61 dolara geriledi. Egede maalesef kilo gram başı ortalama kıymeti çok fazla artıramıyoruz. Katma bedeli yüksek olan eserlerde ihracatımız azaldı, daha düşük olan eserlerde arttı bu da ortalamayı düşürdü” dedi.

“Üretimde kaçmayan tek sektörüz”

Ayakta kalamayanlar işletmelerin kapatmak zorunda kaldığına da vurgu yapan Zandar, “2025 yılına bu türlü bir negatif tablo ile başladık. 2025 yılı yeniliklerin yılı olacak. ABD’de başkanlık değişimi oldu, bunun getirisi götürüsü ne olacak, etraf coğrafyamızdaki değişiklikler ne olacak hepimiz göreceğiz.

Türkiye yükle Avrupa, Rusya ve Ortadoğu ülkelerine ihracat yapıyor. Avrupa önemli bir resesyonla savaşıyor, karamsarlık ve dehşetle yaşıyor, Ortadoğu’yu daima birlikte göreceğiz. Rusya’nın durumu ortada. Aslında 2025 tahminen de bir ışık yılı olacak. Bütün bu arbedeler biterse olumluya dönebiliriz lakin net bir şey yok” dedi. Emek ağır dalların Mısır’a yahut farklı ülkelere yöneldiğini, yönelmeyen tek dalın Deri kesimi olduğunu da söz eden Zandar, “Biz hiçbir yere kaçmayan bölümüz. Üretimi taşımayan tek bölüm biz kaldık.

Biz farklı yerlerde üretebilen bir dal değiliz. Elimizdekileri götürebildiğimiz yere kadar gideceğiz, sonrasında ya kesim değiştireceğiz ya da öteki yol arayacağız. Verimliliğimizi artırarak günümüzde hammadde hariç yüzde 62’ye ulaşan maliyetlerimizi evvel yüzde 50-55’e, sonrasında yüzde 40’a çekerek ayakta kalmanın yollarını arayacağız. Daha verimli ve sürdürülebilir üretime dayalı ihracat yaparak 2025 ve 2026’ya hazırlıklı gireceğiz” dedi.

İzmir, deri organize sanayi bölgesi istiyor

Deri dalının İzmir’de gelişen sanayi ve ihracat potansiyelini korumak, rekabetçilik ve sürdürülebilirlik bahislerinde öncü rolünü devam ettirebilmesi için İzmir’de deri ve deri mamulleri bölümünün kümeleneceği bir organize sanayi bölgesi istediklerini aktaran Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Lider Yardımcısı Halil Gündoğdu: “İzmir’in sürdürülebilirlik imajı çalışmalarına İzmir Ayakkabı, Saraciye, Deri Konfeksiyon, Deri Mamulleri Organize Sanayi Bölgesi’nin kurulmasıyla farkındalık kazandırılacağı bedellendirilmektedir. Kente görece yakın, çalışanlarımızın rahatça ulaşım sağlayabileceği ve Avrupa Yeşil Mutabakatı çerçevesinde yeni bir organize sanayi bölgesinin dallarımızın gereksinimlerine cevap verebileceği tüm kesim paydaşlarımız tarafından olumlu karşılanmaktadır.”

“Markalaşma için gücümüz kalmadı”

Deri konfeksiyon eserlerinde ortalama ihraç fiyatının 70 dolarları aştığını, katma bedelli bir üretim yaptıklarını paylaşan Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği İdare Konseyi Üyesi Mustafa Arıoğul, son 3 yıldır müşterilerine devamlı fiyat artışı yapmak zorunda kaldıklarını söyledi. Markalaşmaya yatırım yapılması gerektiğini söyleyen Arıoğlu, “Maalesef ülkemizin üstesinden gelmemiz gereken meseleleri ile çaba ettiğimiz için markalaşmaya yatırım yapacak vaktimiz, gücümüz kalmıyor” dedi.