2024 yılının hububat ihracat hacmi: 11,9 milyar dolar
2024 yılını pahalandıran TİM Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektör Kurulu Lideri Ahmet Tiryakioğlu, hububat ihracatının 2,1 milyar doları geçtiği Irak’ın kesimin en büyük pazarı olduğunu belirtti. Irak’ı, 651,6 milyon dolar ile ABD, 517,5 milyon dolar ile Suriye takip etti. Bu yıl hububat ihracatında yüzde 16,7 artış sağlanan Almanya, dördüncü sıradaki Cezayir’in gerisinde yer aldı.
Buğday ithalat yasağı 2025’te esneyecek mi?
Tiryakioğlu, yaz aylarında katı halde uygulanan, 15 Ekim 2024 prestijiyle da yüzde 15 kota ile gevşetilen buğday ithalat yasağının, un ihracatını geri çektiğini belirtti ve ekledi:. “Yurt içinde kişi başına ortalama 250 kilo buğday üretebilen, son 11 yıldır buğday unu ihracatında dünya başkanlarını elinde bulunduran bir ülke olarak uyguladığımız kısıtlamalar, global piyasalarda buğdayın daha da ucuzlamasına neden oldu. Yakın periyotta Tarım ve Orman Bakanlığımıza bu alandaki talep ve gereksinimleri arz ettik, 2025 yılında esnemenin genişlemesini bekliyoruz. Bu yıl kesimimizin yüzde 7 seviyesinde bir artışla 12,5 milyar doların üzerinde ihracat yaparak, yeni bir rekora imza atacağına inanıyoruz.”
“Rusya-Ukrayna savaşının sonlanması ticareti olumlu etkileyebilir”
Karadeniz bölgesindeki tahıl üretimi gelişmelerine de değinen Tiryakioğlu şunları söz etti: “ABD’de Lider Trump’ın misyona gelmesiyle Rusya-Ukrayna savaşı sona ererse, Karadeniz ve Azak Denizi’nde bulunan Odessa, Mariupol ve Sivastopol üzere değerli limanlar tekrar aktif hale gelecek. Savaş periyodunda alternatif rotalara kayan bu bölgedeki eserlerin ticaretinde, gözler yine ülkemize çevrilecektir. Türkiye artan lojistik yatırımları, Orta Doğu ve Afrika ile ticaretteki merkezi pozisyonuyla bölgesel ticarette daha da öne çıkacaktır. AB ve ABD’nin Rusya’ya yönelik yaptırımlarının savaş şartlarına bağlı olarak gevşemeye başladığı durumda, bu ülkedeki talebe en süratli cevap verenlerden biri olacağımızı düşünüyoruz. Geçtiğimiz yıl Rusya’da başlayan bulgur tanıtım projemiz devam ediyor, bağlantı alanında yaptığımız yatırımların geri dönüşünün yüksek olacağına inanıyoruz.”
“Tarımsal üretimdeki güzelleşmeler belirginleşecek”
Sektörün değer verdiği bahisler ortasında hammaddeye erişim kadar, öz mal ihracatının da bulunduğuna dikkat çeken Tiryakioğlu, ziraî üretimi ve üreticiyi destekleyici uygulamalardan duydukları memnuniyeti ise şu formda tabir etti: “Tarım ve Orman Bakanlığı’nın takviye ödemelerinin 135 milyar TL’yi bulacağı yeni yılda üretim planlaması sağlanarak, randıman ve kalite artışının sağlandığı şartlarda ziraî üretimimizdeki iyileşmelerin biraz daha belirginleşmeye başladığını görebiliriz. TÜİK bilgilerine nazaran tahıl eserleri üretim ölçüsü 2024 yılında, evvelki yıla nazaran yüzde 7,5 oranında azalarak yaklaşık 39 milyon ton olarak gerçekleşti. Buğday üretimindeki azalma yüzde 5,5 olurken, bu oran arpada yüzde 12’ye, çavdarda yüzde 15,7’e ulaştı. Ekim alanlarındaki artışa ve yağışlardaki iyileşmelere bağlı olarak 2025’in daha yüksek rekolteye sahne olacağını, buğday üretiminde 2024’te yakalayamadığımız 22 milyon ton üretim amacına bu sefer ulaşabileceğimizi kestirim ediyoruz.”
