2 senelik halka arz bilançosu: Ana hissedarların kazancı dudak uçuklattı

2023-2025 devirleri ortasında halka arzını tamamlayan toplam 100 şirkete yatırımcılar 171 milyar TL’ye yakın yatırım yaptı.

Bu sayının 119 milyar TL’si halka arz edilen şirketlere giderken; 51.5 milyar TL’si ise halka arzda pay satışı yapan ana hissedarların oldu.

cnbc-e’den Barış Erkaya’nın haberine nazaran halka arzların tek motivasyonu, şirketlerin yeni yatırımları, büyüme planlarının finansmanı yahut kredi borçlarının ödenmesi için sermayeye muhtaçlığı duyulması olmadı.

Ana ortakların yıllardır yaptıkları yatırımlarla büyüttükleri şirketlerin paylarını nakde çevirme motivasyonu da halka arzda tesirli oldu.

Bu motivasyon, 2023 yılının başından bugüne kadar 51.5 milyar TL’lik bir meblağ oluşturdu.

Şirket neden halka arz edilir?

24 Şubat 2023’te Merkez Bankası’nın siyaset faizi yüzde 8.5. 22 Mart 2024’te ise yüzde 50 ile tepe yaptı. Ticari kredi faizleri 2023 Şubat ayı başında yüzde 12.81 ile dipteyken 2024 Nisan ayında yüzde 69’lara ulaştı.

Yükselen enflasyon, beraberinde yükselen kredi maliyetleri, kısılmaya çalışılan para muslukları, makro gereksinimi önlemlerle finansmana erişime getirilen sınırlamalar, büyümek, büyüyemiyorsa da küçülmemek, küçülüyorsa da faaliyetini sürdürebilmek gayesiyle çaba eden şirketler için epey şiddetli bir periyot yaşandı.

Halka arz ise her ne kadar şirketleri daha fazla hissedarın kontrolüne açıyorsa da ucuz maliyetli bir finansman sistemi olarak görülüyor.

Halka arzlarda tek motivasyon finansman maliyeti mi?

Yıllardır yatırım yaptığı şirketi için bir fiyat tespiti yaptırıp, sonrasında da o fiyattan yatırımının bir kısmını nakit paraya dönüştürmek isteyen ana hissedarlar halk arz süreçlerinin bir modülü oluyor.

Son 28 ayda, yani 2023 yılının başından bu yana halka arz edilen 100 şirketin yalnızca 24 tanesi ortak satışı yoluyla değil, sermaye artırımı yoluyla halka arz edildi.

Halka arz edilen şirketlerin yüzde 24’ünde halka arz gelirinin tamamı şirketin kasasına gitti. Kalan yüzde 76’sında ise hem şirket hem de ana hissedar kazandı.

Hatta yüzde 6’sında ortakların pay satışı, bedelli sermaye artırımından daha yüksek oldu. 6 şirkette halka arz sonucunda toplanan paranın birden fazla şirketten çok ana hissedar kazanmış oldu.

İşte 2023 başından bu yana gerçekleşen 100 halka arz ve halka arzlardan elde edilen gelirlerin paylaşımı…