1 milyon 277 bin hanenin elektriği çöpten

Nagihan KALSIN

Atık İdaresi ve Atık­tan Güç Üreticileri Derne­ği (TAYED) Başkanı Ali Rı­za Öner, bir küme gazeteciye yaptığı değerlendirmede, katı atık bertarafının ve bu atıklar­dan güç üretiminin yalnız­ca atık idaresi değil, etraf müdafaa, güç güvenliği ve is­tihdam açısından da stratejik ehemmiyette olduğunu anlattı.

11 bin bireye istihdam sağlıyor

Türkiye genelinde her gün 4 bin 500 çöp kamyonunun taşıyacağı büyüklükte 90 bin ton atık çöpün çıktığını ifa­de eden Öner, evsel çöpler ile hayvansal ve ziraî atık­lardan oluşan bu çöplerin 269 biyokütle tesisinde güce dönüştürüldüğünü belirtti. Açığa çıkan metan gazının iş­lenmesi ile çöpten güç üre­ten bu tesislerin 11 bin şahsa istihdam sağladığını söyleyen Öner, yıllık olarak 1 milyon 277 bin 500 hanenin elektrik gereksiniminin da bu tesisler ara­cılığıyla üretildiğini kaydetti.

Atık bertaraf tesislerinin kent sıhhati ve etraf güven­liğine kıymetli katkılar sundu­ğunu söyleyen Öner, “Berta­raf edilmeyen atıklar tabiata karıştığında halk sıhhati açı­sından geri dönüşü olmayan sonuçlara yol açar. Lakin mev­cut yatırım ortamı yerli ve ya­bancı yatırımcıları daldan uzaklaştırmakta. Son 5 yılda işçi sarfiyatları ve yedek modül maliyetleri artarken buna karşılık elektrik satış fi­yatı düşmüştür. Yenilenebilir Güç Kaynakları Destekle­me Sistemi (YEKDEM) müddeti sona eren projeler ta­mamen sürdürülemez ha­le gelmiştir. YEKDEM fiya­tı güncellenmezse yıl sonu 5 tesis kapanacağı üzere 2030’da ise dal büsbütün duracak vaziyete gelecektir. Tesislerin kapanması Türkiye’yi 20 yıl öncesinin çöp dağlarına, makus kokulara, yeraltı sularına ka­rışan sızıntı sularına geri gö­türebilir” dedi.

6 milyar dolar yatırım gelir

Ali İstek Öner, biyokütle te­sisleri için YEKDEM fiya­tının güncellenmesi halin­de nüfusu 750 binin üzerin­de olan kentlerin atıklarını yakarak bertaraf edebilecek çağdaş ve çevreci tesislerin kurulumunun önünü açılaca­ğını anlattı.

Öner, “Bu dönüşüm, en az 6 milyar dolar yatırım gerek­tirmektedir. Lakin bu saye­de Türkiye, ileri teknolojiye sahip, etraf dostu ve sürdü­rülebilir atık idare tesis­lerine kavuşarak hem ener­ji üretiminde dışa bağımlılı­ğı azaltacak hem de çevresel riskleri minimize edecektir. Yerli ve yabancı birçok küme YEKDEM’in güncellenme­sini beklemektedir, bilhassa Çin firmaları husus ile yakın­dan ilgilenmektedir” diye ko­nuştu.